Czy czeka nas podatek katastralny?

Opublikowano: 02 Wrz 2021 Agnieszka Kłak 9 min. czytania

Kategoria: Słownik pojęć finansowych

Co to jest podatek katastralny?

Podatek katastralny jest to inaczej mówiąc podatek od wartości danej nieruchomości, obliczany na podstawie wartości tejże. To znaczy, że jest to podatek obliczany na podstawie katastralnej wartości lokalu, mieszkania, domu, itd. Im większa jest ta wartość, tym podatek jest wyższy, a im niższa – niższy. W łacińskiej terminologii prawniczej można się spotkać z określeniem w swoim sensie podobnym do podatku katastralnego. Mowa tu o podatku ad valoram, czyli od wartości.

Obliczanie wysokości podatku kastralnego jest więc możliwe dopiero po obliczeniu wartości katastralnej nieruchomości. Takie obliczenia nie należą jednak to łatwych zadań. Pomocny może być tu proces taksacji nieruchomości, dzięki któremu można oszacować wartość katastralną raz na jakiś czas, np. na pół roku, 12 miesięcy itd. Mamy wówczas do czynienia z okresowym szacowaniem katastralnej wartości nieruchomości. Szacunki te wykonywane są z inicjatywy urzędu, który prowadzi kataster nieruchomości. W praktyce zajmuje się tym wyspecjalizowany rzeczoznawca majątkowy, który posługuje się mapami oraz tabelami taksacyjnymi. Na podstawie jego wyliczeń określa się jak wysoka jest katastralna wartość nieruchomości.

Na czym polega podatek katastralny?

W pierwszej kolejności należy zdać sobie sprawę z tego, że katastralna wartość nieruchomości zależy w dużej mierze od konstrukcji wspomnianych tabeli i map taksacyjnych. Przy ich tworzeniu wykorzystywane są rozmaite czynniki. Istotność przynajmniej części z tych czynników w procesie szacowania wartości nieruchomości jest przedmiotem sporu.

Katastralna wartości nieruchomości szacowana jest na podstawie:

• konstytucji nieruchomości, czyli jaki to jest rodzaj budynku (dom jednorodzinny, mieszkanie w bloku, itd.) oraz z jakiego materiału budowlanego jest wykonany (drewno, kamień, beton, itd.),
• lokalizacji nieruchomości – im dogodniejsza lokalizacja, np. blisko centrum miasta, sklepów, uczelni, linii tramwajowych tym wyższa będzie wartość,
• powierzchni nieruchomości,
• rozkładu pokoi oraz pomieszczeń użytkowych w nieruchomości. 

Należy przy tym pamiętać, że powyższe czynniki w żaden sposób nie odnoszą się do naszego kraju. W Polsce nie ma podatku katastralnego w przeciwieństwie do innych państw w Europie.

Po wzięciu pod uwagę wszystkich wyżej wymienionych czynników rzeczoznawca szacuje wartości nieruchomości. Następnie tym szacunkom przygląda się urząd odpowiedni do położenia nieruchomości, po czym oblicza podatek katastralny.

Podatek od nieruchomości a podatek katastralny - różnice

Mimo, że w Polsce nie występuje coś takiego jak podatek katastralny, obowiązuje podatek od nieruchomości. Jednakże to nie jest to samo. Zrozumienie różnicy między tego typu daninami publicznymi jest bardzo ważne, ponieważ nieraz można się spotkać z sytuacją, kiedy ktoś utożsamia oba te podatki. A to jest poważny błąd.

Podatek od nieruchomości różni się od podatku katastralnego tym, że:

• nie bierze się tutaj pod uwagę wartości nieruchomości,
• nie bierze się tutaj pod uwagę lokalizacji nieruchomości,
• wysokość podatku wynosi do 0,85 zł za każdy m2 budynku mieszkalnego,
• wysokość podatku wynosi do 0,99 zł na każdy m2 gruntów rolnych,
• podatek katastralny nie jest stałą stawką od powierzchni nieruchomości,
• podatek od nieruchomości ustalany jest również na podstawie przeznaczenia nieruchomości oraz jej rodzaju. 

Podatek od nieruchomości a podatek katastralny - podobieństwa

Chociaż podatek od nieruchomości i podatek katastralny to nie jest jedno i to samo, nie sposób zauważyć pewnych podobieństw między nimi. Obie daniny napawano upodabniają się do siebie, dzięki następującym aspektom:

• oba podatki zasilają lokalny budżet danej jednostki podziału administracyjnego państwa,
• oba podatki obowiązują nowych właścicieli nieruchomości – po nabyciu prawa własności do nieruchomości,
• w obu przypadkach w obliczaniu wysokości podatku brane są takie czynniki jak powierzchnia nieruchomości oraz jej rodzaj. 

Jaką stawkę przewiduje podatek katastralny?

Nie ma jednej, międzynarodowej i obowiązującej wszędzie stawki podatku katastralnego. Wysokość tej daniny publicznej podobnie jak każdej innej zależy od przepisów prawa podatkowego, które się różnią w zależności od danego kraju, wraz ze zmianami tych przepisów. Chodzi tu więc o odpowiednie akty prawne wraz ze zmianami i nowelizacjami. Jeżeli ktoś chciałby poznać dokładną odpowiedź na pytanie: „ile wynosi podatek katastralny?” musiałby się szczegółowo przyjrzeć każdemu państwu, które ten podatek wprowadziło. Prawdopodobnie nie przyniosłoby to zbyt zadowalającego rezultatu. Należy bowiem każdy przypadek pojedynczego państwa traktować indywidualnie, zaś wyciąganie średniej zasadniczo mija się z celem.

Jednakże można powiedzieć o pewnym europejskim trendzie podatkowym, w kontekście właśnie podatku katastralnego. Otóż, w ostatnim czasie przyjęło się, że kraje europejskie wprowadziły takie przepisy, że stosujące je urzędy lokalne szacują podatek katastralny średnio na wysokości 1% wartości nieruchomości. Czyli, jeżeli katastralna wartość danej nieruchomości wynosi 70 000 euro, podatek katastralny wyniesie 700 euro.

Gdzie obowiązuje podatek katastralny?

Podatek katastralny występuje w wielu państwach w Europie i na świecie. Jeżeli chodzi o nasz kontynent to możemy wymienić takie państwa jak Hiszpania czy Szwecja, ale z podatkiem katastralnym spotkamy się także u naszych sąsiadów – Niemców i Czechów. Generalnie większość państw Unii Europejskich wprowadziła u siebie podatek katastralny i trudno szukać państw podobnych do Polski, które jeszcze nie mają tego typu daniny publicznej. Ale nie tylko w Europie powszechny jest podatek katastralny. Można się z nim spotkać w państwach na całym świecie, chociażby w USA czy Singapurze.

Czy czeka nas podatek katastralny?

W Polsce od jakiegoś czasu chodzą słuchy, jakoby rząd miał wprowadzić podatek katastralny. Jednakże póki co nie widać, aby miała być przygotowywania jakaś ustawa w tym zakresie. Trudno jest wyrokować jak polski rynek nieruchomości zareagowałby na tę zmianę. Podatek katastralny zasilałby bezpośrednio budżety gmin i miast. Jednakże nie jest wykluczone, że de facto mógłby on być pewnym środkiem zasilającym budżet państwa.

Podatek katastralny jak każde tego typu zjawisko ekonomiczne ma swoich zwolenników i przeciwników. Jednakże póki co, ci którzy chcieliby jego wprowadzenia nie mogą na to liczyć, zaś ci, którzy ostro mu się sprzeciwiają, nie mają się czego obawiać.

Tagi: podatki

Dodano: 02.09.2021