Czy mając długi można założyć firmę?

Opublikowano: 04 Wrz 2025 Agnieszka Kłak 14 min. czytania

Kategoria: Poradnik Przedsiębiorcy

Czy prawo zabroni Ci założyć firmę, jeśli masz długi?

W polskim prawie nie ma przepisów, które zabraniałyby obywatelowi założyć firmę tylko dlatego, że ma zadłużenie. Dotyczy to także sytuacji, w której ktoś ma już zarejestrowaną firmę i ją prowadzi. Jednak najlepiej by było, gdybyś najpierw spłacił zaległości, a następnie wkroczył na rynek jako przedsiębiorca. Jeśli z jakiegoś powodu nie możesz zaspokoić swoich wierzycieli, to licz się z tym, że komornik może zająć zyski, które Twoja firma wypracuje. 

Kiedy sąd może Ci zakazać prowadzenia działalności gospodarczej?

Istnieją pewne wyjątki, kiedy dłużnik może otrzymać sądowy zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Te szczególne okoliczności mają miejsce gdy:

• sąd nakłada na skazanego karę zakazu prowadzenia określonego rodzaju działalności gospodarczej (odbywa się to w ramach postępowania karnego),
• dłużnik doprowadził w sposób umyślny do swojej niewypłacalności,
• dłużnik rażąco zaniedbał swoje obowiązki związane z prowadzeniem firmy,
• osoba będąca w trakcie postępowania upadłościowego nie złożyła wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 14 dni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości. 

Czy mając komornika możesz otworzyć działalność?

Nawet jeśli ściga Cię komornik, to możesz otworzyć działalność. Kluczowe jest, byś wybrał odpowiednią formę - np. spółki kapitałowe mają osobą osobowość prawną, więc komornik nie może zajmować ich majątku za Twoje prywatne długi. Ważne jest, byś miał oddzielne konto firmowe i w miarę możliwości korzystał z tego właśnie rachunku.

Prócz tego, jeśli pozostajesz w związku małżeńskim, to rozważ podpisanie intercyzy. Przy wspólności majątkowej komornik będzie przeprowadzał egzekucję z Waszego wspólnego majątku. Rozdzielność majątkowa będzie stanowiła ochronę dla majątku małżonka. 

Zanim jednak zdecydujesz się założyć firmę, mając na karku komornika rozważ inne rozwiązania. Możesz np. pójść na ugodę z wierzycielem, wnioskować o restrukturyzację zadłużenia czy ogłosić upadłość konsumencką. 

Spółka a prywatne długi - co może zająć komornik?

Jeśli masz zadłużenie, a chcesz założyć firmę, to pomyśl nad spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Z perspektywy dłużnika jest to bowiem bardzo bezpieczna forma prowadzenia działalności. Rzecz jasna, sam fakt bycia wspólnikiem i posiadania udziałów w spółce z o.o. nie wyłącza Cię spod odpowiedzialności za zadłużenie. Jednak do pewnego stopnia ograniczy zajęcie komornicze, zwłaszcza w kontekście odpowiedzialności osobistej. W jaki sposób?

Otóż, o ile sama spółka jako osobowość prawna nie zaciągnie długów, to komornik nie będzie mógł egzekwować z majtku firmowego. Jeśli np. jesteś udziałowcem spółki i zarazem członkiem jej zarządu, to Twoje kredyty czy zaległości z płatnościami do ZUS-u nie mogą być egzekwowane z majątku firmy.

Bardzo ważne jest tutaj, by podkreślić, że jeśli już jesteś zalegającym dłużnikiem, to nawet po założeniu spółki z o.o. masz obowiązek spłacić zadłużenie. W przypadku gdy czerpiesz dochód z faktu zasiadania w zarządzie lub z podziału zysku, to możesz podlegać egzekucji komorniczej. 

Mimo wszystko komornik nie może zająć całego majątku firmy, a jedynie to, co zostanie Ci wypłacone. 

Kwestie podatkowe i ZUS

Samo zadłużenie w ZUS czy US nie blokuje formalnie założenia firmy, ale może utrudnić dostęp do ulg, kredytów czy dotacji. Możliwe jest podpisanie układu ratalnego i jednoczesne prowadzenie działalności. To często lepsze niż czekanie, bo firma zaczyna generować dochód, z którego łatwiej spłacać zaległości.

Ulgi – np. „ulga na start” czy „mały ZUS plus” - mogą być korzystne, ale przy dużym zadłużeniu najpierw warto sprawdzić, czy ZUS ich nie „skonsumuje” na poczet zaległości.

Aspekty praktyczne dla osób z długami

1. Ryzyko komornicze. Warto mieć osobne konto firmowe, najlepiej w banku, w którym nie ma innych długów (unikniesz szybkiego zajęcia środków).
2. Fakturowanie. W przypadku egzekucji korzystniejsze bywa wystawianie faktur z dłuższym terminem płatności albo rozliczenia gotówkowe w granicach prawa.
3. Biznesplan. Kluczowy, żeby nie powiększyć spirali zadłużenia. Realne prognozy, wariant pesymistyczny i bufor finansowy to absolutna podstawa.
4. Alternatywy finansowania. Zamiast kredytu bankowego: crowdfunding, prywatny inwestor, programy wsparcia unijnego czy miejskiego.

Procedury restrukturyzacyjne i upadłościowe

Warto tutaj wspomnieć o dwóch zjawiskach. Pierwszym z nim jest upadłość konsumencka. Dotyczy ona osób prywatnych, które nie prowadzą firmy. Pozwala umorzyć część lub całość długów, ale zwykle wiąże się z likwidacją majątku (np. mieszkania).

Druga procedura to restrukturyzacja firmy. Skierowana jest do przedsiębiorców, którzy chcą dogadać się z wierzycielami i uniknąć upadłości. W niektórych przypadkach korzystniejsze niż zakładanie nowej działalności, bo można uratować to, co już działa.

Co warto wiedzieć przed założeniem firmy?

1. Nie wybieraj jednoosobowej działalności gospodarczej. W przypadku JDG jako właściciel odpowiadasz całym swoim majątkiem, a więc komornik zajmie także konto firmowe. Znacznie bezpieczniej jest wybrać spółkę z o.o. o czym pisaliśmy powyżej.
2. Korzystaj z konta firmowego. W spółce konto firmowe gromadzi środki, które należą do firmy, nie zaś osobiście do udziałowców, wspólników i członków zarządu. Za Twoje prywatne długi komornik nie zajmie konta firmowego.
3. Spróbuj dogadać się z ZUS-em i US. Jeśli Twoje długi to zaległości w płatnościach do ZUS-u i Urzędu Skarbowego, warto byś rozwiązał ten problem. Napisz do urzędów wyjaśniając powody zadłużenia oraz prosząc o rozłożenie płatności na raty.
4. Licz się z tym, że komornik może zając Twoje dochody. Nawet w spółce z o.o. nie będziesz pozbawiony odpowiedzialności za długi. Komornik może zająć Twoje dochody takie jak np. wynagrodzenie czy dywidendy. 
5. Dokładnie zaplanuj działalność firmy pod kątem dochodowym. Może okazać się, że po opłaceniu kosztów działalności oraz spłaceniu wierzycieli wyjdziesz na minus. Popadniesz w błędne koło, gdyż znów pojawi się zadłużenie. Zakładaj firmę mądrze, tak, by koniec końców nie tylko zniwelowała Twoje aktualne długi, ale jeszcze zapewniła Ci zysk.
6. Wystrzega się szemranych rozwiązań. Czasami głos z tyłu głowy może podpowiadać Ci, by założyć firmę "na słupa", ukrywać dochody czy zawierać fałszywe umowy. Jest to kuszące zwłaszcza w sytuacji nadmiernego zadłużenia. Jednak takie rozwiązania nie są legalnie i mogą Cię wpędzić w naprawdę poważne problemy natury prawnej.

Formy działalności gospodarczej a odpowiedzialność za długi

1. Jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG). To najmniej korzystna forma dla osób zadłużonych. Właściciel odpowiada za długi całym swoim majątkiem – zarówno prywatnym, jak i firmowym. Oznacza to, że komornik może zająć nie tylko konto osobiste, ale także firmowe.
2. Spółka cywilna. Równie ryzykowna jak JDG. Wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem prywatnym i firmowym. Jeśli jeden wspólnik nie będzie w stanie spłacić zobowiązania, wierzyciel może żądać całości od drugiego.
3. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.). To jedno z najbezpieczniejszych rozwiązań. Za prywatne długi wspólnika komornik nie może zająć majątku spółki ani jej konta firmowego. Egzekucja dotyczy jedynie tego, co wspólnik otrzymuje od spółki (np. dywidendy, wynagrodzenie). Uwaga: członkowie zarządu odpowiadają jednak za długi spółki, jeśli w odpowiednim czasie nie złożą wniosku o jej upadłość.
4. Spółka komandytowa. Odpowiedzialność wspólników jest zróżnicowana. Komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem – podobnie jak w JDG. Komandytariusz natomiast tylko do wysokości wniesionego wkładu. Komornik może zająć np. udziały wspólnika, ale nie cały majątek spółki.

Jak sfinansować założenie firmy, mając długi?

Posiadanie zadłużenia, a tym bardziej komornika może w dużym stopniu utrudnić Ci pozyskanie kredytu z banku. Jednak nie oznacza to, że zawsze będziesz na straconej pozycji. Liczyć się będzie bowiem nie tylko Twoja historia w BIK, ale bardzo ważna będzie zdolność kredytowa. Ponadto, jeśli masz dobry pomysł na działalność, Twój biznesplan może przekonać kredytodawcę do udzielenia finansowania.

Aktualne oferty finansowania przedsiębiorców na wnioskomat.com możesz sprawdzić tutaj:

Ranking kredytów i pożyczek firmowych 

Istnieje także alternatywne źródło finansowania. Jeśli obawiasz się, że Twoje długi skutecznie odstraszą banki albo że Twoja zdolność kredytowa będzie za niska, to możesz spróbować złożyć wniosek o pożyczkę pozabankową. Najlepsze oferty czekają na Ciebie w tym miejscu:

Ranking pożyczek ratalnych online

Czy przed założeniem firmy z długami warto skonsultować się z prawnikiem?

Tak, przed założeniem własnej działalności gospodarczej koniecznie skontaktuj się z prawnikiem - radcą prawnym lub doradca podatkowym. Pomoże Ci on zabezpieczyć majątek prywatny, a także wyjaśni Ci krok po kroku jak będzie wyglądała procedura w Twoim konkretnym przypadku i podpowie, co powinieneś wiedzieć na temat prowadzenia biznesu z zadłużeniem. Nie zostawi Cię też na lodzie, jeśli chodzi o możliwości spłaty długu. 

Dodano: 04.09.2025