Jak przebiega postępowanie egzekucyjne?

Opublikowano: 19 Lis 2021 Sylwia Chrószcz 8 min. czytania

Kategoria: Poradnik windykacyjny

Co to jest postępowanie egzekucyjne?

Postępowania egzekucyjne są to wszystkie określone prawem działania, które mają doprowadzić do zaspokojenia należności na rzecz wierzyciela. Komornik poprzez postępowanie windykacyjne dąży do wypełnienia wszystkich słusznych żądań wierzyciela. Odbywa się ona w tak zwanej drodze przymusu, co oznacza, że proces rozpocznie się, niezależnie od tego, czy dłużnik tego chce, czy nie. Jeżeli chodzi o podstawy prawne, znajdują się one w dwóch aktach normatywnych.

I tak definicja wierzyciela w sensie prawnym nie jest podana wprost. Pojęcie wierzyciela funkcjonuje w kodeksie cywilnym przy okazji wyjaśnienia czym jest zobowiązanie. Konkretnie mowa tu o artykule 353, paragraf 1. Z przepisu można wywnioskować, że wierzyciel to osoba, która może rościć od dłużnika zaspokojenie zobowiązania. Co ciekawe, definicja dłużnika funkcjonuje w tym samym miejscu.

Natomiast kodeks postępowania cywilnego określa, postępowanie egzekucyjne w części trzeciej. Egzekucją zajmują się sądy rejonowe i komornicy, którzy przy tych sądach działają. Podstawą prawną istnienia zawodu komornika sądowego jest ustawa z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych.

Co komornik może nam zająć na potrzeby spłaty długów?

Zanim przyjrzymy się przebiegowi postępowania egzekucyjnego, powiedzmy krótko na jakich polach ma miejsce egzekucja. Chodzi tu o ogólnie pojęte środki materialne dłużnika, które, po zajęciu przez komornika w całości lub częściowo zaspokoją żądania wierzyciela. Tak więc egzekucja może być prowadzona z:

• przychodów, jakie dłużnik uzyskuje na drodze wynagrodzenia za pracę;
• nieruchomości;
• konta bankowego dłużnika;
• z wartości ruchomości, na przykład samochodu;
• z innych tytułów, takich jak prawo patentu czy papiery wartościowe;
• umów cywilnoprawnych – agencyjna, o dzieło, zlecenie i wszystkie inne – podlegają one zajęciu w 100% kwoty, chyba, że we wniosku do komornika znajdzie się ograniczenie tego zajęcia.

Jak wygląda postępowanie komornicze?

W postępowaniu komorniczym w pierwszej kolejności wierzyciel wstępuje na drogę sądową przeciwko dłużnikowi z powództwa cywilnego. Chodzi tu o złożenie pozwu. Następnie sąd rozpatruje, czy roszczenia wierzyciela są słuszne. W takim przypadku w orzeczeniu sądowym pojawia się nakaz zapłaty, skierowany do dłużnika. Kiedy się uprawomocni, dłużnik musi spłacić zobowiązanie w określonym terminie. Jeżeli tego nie zrobi wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na tytuł wykonawczy. Od tej chwili wierzyciel ma prawo skierować wniosek do komornika o egzekwowanie należności.

Istnieje jeszcze tak zwana natychmiastowa wykonalność orzeczenia. Artykuł 333 paragraf 1 kodeksu postępowania cywilnego wymienia, że rygor natychmiastowej wykonalności sąd może wydać wtedy, kiedy zasądza alimenty albo zasądza roszczenie uznane przez pozwanego, albo w przypadku, kiedy wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny. Tytuł natychmiastowej wykonalności zobowiązuje komornika do wszczęcia egzekucji.

Wierzyciel we wniosku egzekucyjnym skierowanym do komornika, ustala z jakich składników majątku ma być przeprowadzona egzekucja. Komornik bierze na siebie odpowiedzialność przebiegu postępowania i musi przekazać dłużnikowi informację o tym, że egzekucja się zaczęła oraz o dalszych następujących krokach w związku z tym wysyła komplet dokumentów m. in. informujących o zarejestrowaniu sprawy oraz zajęciu nadpłaty podatku czy też zajęciu konta bankowego. Do pism wysłanych dołączana jest również kopia tytułu oraz formularz skargi na czynności komornika jest to obowiązkiem komornika, wynikającym z artykułu 767, paragraf 3 z indeksem dwa. Następnie dłużnik ma 7 dni na złożenie wykazu majątku. Jeśli tego nie zrobi, komornik podejmuje dalsze czynności egzekucyjne. Natomiast wierzyciel ma powinność doboru sposobu wykonania egzekucji w taki sposób, aby dodatkowo nie nękać dłużnika.

Kiedy kończy się postępowanie egzekucyjne?

Postępowanie egzekucyjne zostaje zakończone wtedy, kiedy dłużnik spłaci swój dług w całości. Umorzenie postępowania następuje w chwili, kiedy egzekucja nie jest skuteczna z żadnego czynnika majątkowego dłużnika tzn. nie pracuje, nie posiada ruchomości o wartości handlowej ani nieruchomości. Wówczas oryginał tytułu wraca do wierzyciela, który może ponownie wszcząć egzekucję.

Egzekucja komornicza może zostać zawieszona w przypadku śmierci dłużnika lub w przypadku podejrzenia oszustwa. Po upływie określonego czasu na dalsze wnioski wierzyciela lub w oczekiwaniu na wyjaśnienie sprawy, komornik umarza postępowanie z mocy prawa.

Czy można odwołać się od postępowania egzekucyjnego?

Tak jak w wielu innych sprawach, również tutaj istnieje instytucja odwoławcza. Pierwszym środkiem jest złożenie skargi na czynności komornika, którą wnosi się do komornika, który dokonał zaskarżanej czynności. Taka skarga kosztuje 50 złotych. Jest to podstawowy środek zaskarżania postępowania egzekucyjnego. Służy on ochronie interesów wierzyciela lub dłużnika – w zależności kto daną skargę wniósł. Należy pamiętać, że skarżenie będzie zasadne, kiedy działalność komornika naruszyła prawo dłużnika i można to udowodnić. Dłużnik ma siedem dni na złożenie skargi. Bardzo szczegółowo opisuje to artykuł 767 kodeksu postępowania cywilnego.

Dłużnik może również wystąpić z powództwem przeciw egzekucyjnym. Ma ono na celu cofnięcie tytułu wykonawczego albo jego ograniczenie. Może się tak stać, kiedy:

• dłużnik neguje okoliczności, które doprowadziły do wydania tytułu;
• po wydaniu tytułu wydarzyło się coś, przez co roszczenie jest nieaktualne albo niemożliwe do spełnienia;
• jeżeli postępowanie egzekucyjne dotyczy własności należącej do małżeństwa i jeden z małżonków wykaże, że świadczenia nie należą się wierzycielowi;

Traktuje o tym artykuł 840 kodeksu postępowania cywilnego. Trzecim i zarazem ostatnim środkiem odwoławczym jest powództwo interwencyjne. Wnosi je osoba trzecia. Powód musi udowodnić, że zajęcie komornicze jakiegoś przedmiotu, należącego do dłużnika narusza prawa powoda. Mówi o tym artykuł 8401 kodeksu postępowania cywilnego.

Tagi: egzekucjakomornikzajęcie komorniczeegzekucja komorniczasądwierzycielzajęcie konta bankowego przez komornikapostępowanie egzekucyjne

Zaktualizowano: 19.11.2021

Dodano: 19.11.2021