Co to jest rozdzielność majątkowa?
Wraz z zawarciem małżeństwa nie wszyscy zastanawiają się nad kwestią rozdzielności majątkowej. Jednak warto się nad tym zastanowić przed ślubem, być może będzie dla nas lepsze ustanowienie rozdzielności majątkowej niż wspólność majątkowa. Czasami życie układa się również tak, że konieczne jest ustanowić rozdzielność majątkową już w czasie trwania małżeństwa.
Z tego artykułu dowiesz się:
- na czym polega rozdzielność majątkowa,
- co to jest przymusowa rozdzielność majątkowa małżonków,
- co wchodzi w skład majątku małżonków,
- jak ma się rozdzielność majątkowa a kredyt, a zwłaszcza kwestia zdolności kredytowej.
Spis treści
Co to jest rozdzielność majątkowa?
Rozdzielność majątkowa jest to ustrój majątkowy małżeństwa, w którym każdy z małżonków posiada własny majątek (tzw. majątek osobisty) i nie ma w małżeństwie majątku wspólnego. Jest to przeciwieństwo ustroju wspólności majątkowej.
Podstawą prawną rozdzielności majątkowej określa dział III, rozdział II w oddziałach 3 i 4 oraz rozdział III kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Rozdzielność majątkowa przyjmuje dwa rodzaje: całkowitą lub częściową. Obok niej występują także wspólność majątkowa ustawowa i umowna np. rozszerzona. Wszystkie wymienione to ustroje majątkowe w małżeństwie, a intercyza jest dokumentem.
Umowa ta ma swoje umocowanie prawne w rozdziale 2, oddziale 3, artykule 51 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Należy jednak zaznaczyć, że określanie rozdzielności majątkowej jako intercyzy jest uproszczeniem. Otóż intercyza może ograniczać rozdzielność majątkową, ale może też ją rozszerzać albo wprowadzać rozdzielność z wyrównaniem dorobków.
Przymusowa rozdzielność majątkowa
W przypadku dobrowolnej rozdzielności majątkowej wszystko zależy od zgodnej woli małżonków. Jednakże w jakich okolicznościach może wystąpić przymusowa rozdzielność majątkowa? Taki stan rzeczy następuje poprzez decyzję sądu. Może tak się stać na wniosek jednego z małżonków, jeżeli wystąpiły ważne powody i konieczne było ustanowienie rozdzielności majątkowej. Tymi powodami może być na przykład złe zarządzanie majątkiem przez jednego z małżonków albo próba zatrzymania majątku wspólnego tylko dla siebie. Sąd może także ustanowić rozdzielność majątkową, kiedy jeden z małżonków jest zadłużony, a wierzyciel udowodni, że ustanowienie rozdzielności zaspokoi tytuł wykonawczy. Rozdzielność majątkowa powstaje również wtedy, kiedy jeden z małżonków jest ubezwłasnowolniony albo gdy jednego z małżonków dotyczy upadłość konsumencka.
Jak rozdzielność majątkowa działa w praktyce?
Po pierwsze, warto wiedzieć, że podział majątku wcale nie musi być równy. To, jaką część otrzyma każdy z małżonków zależy albo od dobrowolnego ustalenia w ramach intercyzy albo według decyzji sądu. Po drugie podział majątku wyraża się w ułamku, czyli na przykład jeden z małżonków otrzyma 1/2 majątku, drugi pozostałą połowę. Kolejne rodzaje podziału to 1/3 i 2/3 majątku; czy też 1/4 i 3/4 majątku albo 4/11 i 7/11 i tak dalej.
Po trzecie rozdzielność majątkowa oznacza, że każdy z małżonków może dysponować swoją częścią majątku w dowolny sposób. Po czwarte jeden z małżonków nie ma prawa wtrącać się w decyzje majątkowe, podejmowane przez drugiego.
Co wliczamy w poszczególne składniki majątku, w tym majątku wspólnego?
Rozdzielność majątkowa powoduje rozdzielenie majątku wspólnego od majątku osobistego.
Majątek wspólny to:
- dochody z posiadanego majątku wspólnego i osobistego,
- otrzymywane wynagrodzenia,
- środki zgromadzone w ramach funduszy emerytalnych.
Majątkiem osobistym są z kolei:
- cały majątek zgromadzony przed ślubem,
- spadki i darowizny (chyba że co innego wynika z umowy darowizny czy testamentu),
- przedmioty osobiste,
- odszkodowania (większość),
- prawa autorskie i własności przemysłowej,
- oraz nagrody za szczególne osiągnięcia.
W jaki sposób rozdzielność majątkowa może wpłynąć na zdolność kredytową?
Otóż, rozdzielność majątkowa sama w sobie nie ma kluczowego wpływu na zdolność kredytową. Bank, jak w przypadku innych klientów będzie brał pod uwagę to, ile zarabia wnioskujący, czy nie ciążą na nim inne zobowiązania, jaka jest jego historia kredytowa, czy na jego utrzymaniu są inne osoby, najczęściej będą to dzieci, a jeśli tak, to ile jest tych dzieci. Rozdzielność majątkowa uniemożliwi więc wliczenie dochodu małżonka.
Ale kredyt hipoteczny może być też zaciągnięty przez obu małżonków, nawet w sytuacji posiadania rozdzielności majątkowej. W tym przypadku dłużnikami będą zarówno mąż i żona, a po spłacie kredytu hipotecznego stają się oni pełnoprawnymi właścicielami nieruchomości. Przy rozdzielności majątkowej jeden z małżonków nie odpowiada przed bankiem za drugiego małżonka – jeżeli nie jest stroną umowy kredytowej. Chodzi o to, że gdyby któreś z nich zaprzestało spłacać rat kredytu, to współmałżonek nie ponosi za to odpowiedzialności. Co ciekawe, jeśli małżonkowie zaciągnęli kredyt w momencie, kiedy obowiązywała ich wspólnota majątkowa, a rozdzielność zaistniała później, to warunki umowy nadal obowiązują tak, że małżonkowie spłacają kredyt jako para ze wspólnotą majątkową.
Może dojść do tego, że przy rozdzielności majątkowej jeden z małżonków ma prawo wnioskować o to, by to tylko jemu przyznano kredyt hipoteczny. Wówczas tylko on spłaca raty i ponosi odpowiedzialność przed bankiem za siebie. Po spłacie kredytu staje się on jedynym, pełnoprawnym właścicielem nieruchomości. A co, kiedy oboje małżonków chce wziąć kredyt, ale na jednym z nich ciąży inne zobowiązanie bankowe? W takiej sytuacji wzięcie kredytu hipotecznego przez oboje małżonków nadal jest możliwe, jednakże takie zobowiązanie obniża zdolność kredytową.
Pocieszeniem może być tu fakt, że mimo wszystko najważniejszym czynnikiem, branym pod uwagę przez banki jest wysokość osiąganych dochodów. Jeżeli małżonek, który posiada inne zobowiązanie zarabia wystarczająco dużo, nie powinno być większych przeszkód w uzyskaniu kredytu.
Zaktualizowano:
Dodano:
Czy ten artykuł był pomocny?
Ocena / gł.Ostatnie filmy
