Czym są ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC)?

Opublikowano: 22 Sty 2023 Dagmara Konik 8 min. czytania

Kategoria: Domowe finanse

Ubezpieczenie OC – definicja

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej jest to umowny obowiązek dokonania świadczenia przez ubezpieczyciela na rzecz osoby ubezpieczonej. Świadczenie to jest wypłacane w przypadku wyrządzenia szkody przez ubezpieczonego. Warunkiem jest tutaj ponoszenie odpowiedzialności cywilnej. Szczegóły określa umowa ubezpieczenia OC.

Czym jest odpowiedzialność cywilna?

Osoba ubezpieczona jest zabezpieczona świadczeniem na okoliczność naprawienia szkody wyrządzonej komukolwiek i objętej:

• odpowiedzialnością deliktową – są to tzw. nieprzewidziane wypadki, poprzez które ubezpieczony powoduje jakąś szkodę,
• odpowiedzialnością kontraktową – kiedy to zostaje wyrządzona szkoda kontrahentowi wskutek niewykonania w ogóle albo nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z zawartej z nim umowy.

Każdy, kto posiada ochronę ubezpieczeniową może spodziewać się, że w przypadku ponoszenia odpowiedzialności deliktowej lub kontraktowej otrzyma świadczenie na pokrycie wyrządzonej szkody.

Jak działa ubezpieczenie OC?

W przypadku wyrządzenia szkody przez osobę ubezpieczoną zawsze ostatecznie będą rozstrzygać przepisy Kodeksu cywilnego, lecz w umowie muszą się znaleźć zapisy, o jakie szkody chodzi. Praktyka pokazuje, że OC obejmuje taki rodzaj szkód jak:

• uszkodzenie czyjegoś mienia – np. samochodu czy nieruchomości,
• spowodowanie uszczerbku na zdrowiu – dotyczy chociażby lekarzy, którzy popełnili błąd w sztuce medycznej,
• spowodowanie szkody majątkowej – błędy w pracy rzeczoznawcy czy brak dopełnienia obowiązków zarządcy nieruchomości.

Jeśli wczytamy się dokładniej w przepisy z Kodeksu cywilnego, to dojdziemy do wniosku, że teoretycznie może tutaj chodzić o każdą szkodę powstałą w wyniku czynów niedozwolonych określonych w prawie karnym i administracyjnym oraz w wyniku niewykonania lub braku należytej staranności wykonania zobowiązania przez dłużnika wobec wierzyciela.

Ubezpieczenie OC – obowiązkowe czy dobrowolne?

Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej jest nałożone mocą prawa na konkretne osoby. Dotyczy ono:

• posiadaczy pojazdów mechanicznych,
• lekarzy oraz podmiotów, które mają zgodę na udzielanie świadczeń zdrowotnych,
• adwokatów, radców prawnych, notariuszy i komorników,
• detektywów,
• osób organizujących masowe przyjęcia i imprezy,
• doradców podatkowych,
• brokerów ubezpieczeniowych,
• księgowych,
• rzeczoznawców,
• architektów, inspektorów nadzoru budowlanego i inżynierów budowlanych,
• rolników,
• przedsiębiorstw świadczących usługi w zakresie prowadzenia ruchu lotniczego,
• rzeczników patentowych,
• agentów nieruchomości,
• zarządców nieruchomości.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC zostało wprowadzone dla tych osób z tego powodu, że ich działanie zawsze będzie się wiązało z odpowiedzialnością za majątek, zdrowie lub życie osób trzecich. Brak posiadania takiego ubezpieczenia jest surowo karany – np. jeśli lekarz w swojej pracy spowoduje u pacjenta uszczerbek na zdrowiu, a nie będzie miał wykupionego OC, to wówczas może stracić prawo do wykonywania zawodu nawet na 5 lat.

Dobrowolne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej może zostać przez nas wykupione i przydać się w przyszłości. Obejmować ono może:

• szkody wyrządzone sąsiadom – np. zalanie mieszkania, wybicie szyby przez dziecko w trakcie gry w piłkę, itp.,
• szkody wyrządzone przez zwierzę domowe – np. pogryzienie,
• szkody majątkowe – np. w wyniku przewrócenia się i uszkodzenia czyjejś własności,
• uszczerbki na zdrowiu – np. gdy ktoś przewróci się na nieodśnieżonej posesji i dozna uszkodzenia ciała.

Jak widać dobrowolne OC może być przydatne przy bardzo wielu okolicznościach. Najistotniejsze jest to, że daje ochronę ubezpieczeniową, dzięki temu możemy uniknąć naprawdę dużych wydatków – niekiedy sądy orzekają odszkodowania w kwocie rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Co daje ubezpieczenie OC kierowców?

Gdy mówimy o OC, to słusznie kojarzy nam się to z samochodami. Jak już zdążyliśmy nadmienić, obowiązkowe OC obejmuje m.in. kierowców. Jeśli z naszej winy zdarzy się wypadek czy stłuczka i wyniku tego auto trzeciej osoby zostanie uszkodzone, to nie będziemy musieli z własnej kieszeni pokrywać kosztów związanych z naprawą. Może być też tak, że osoba piesza „wyskoczy” nam przed maskę i zostanie potrącona. Przykładowo trafi do szpitala ze złamaną nogą. Wówczas ma prawo dochodzić od nas odszkodowania i zadośćuczynienia. Ważne OC załatwia tę sprawę.

A co, jeśli ktoś nie będzie miał wykupionego ubezpieczenia OC? Przede wszystkim zapłacimy pieniężną karę, której wysokość zależeć będzie od tego, jak długo jeździmy bez OC. Ale to nie wszystko. Gdy spowodujemy szkodę, wtedy osoba poszkodowana otrzyma wypłatę świadczenia ze środków zgromadzonych w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym. Jednakże potem UFG będzie wymagał zwrotu tych pieniędzy od osoby, która szkodę spowodowała, a nie ma ważnego OC.

Dobrowolne OC – czy warto?

Mówiliśmy już o tym, w jakich okolicznościach będzie nas chroniło dobrowolne OC. Warto zadać sobie pytanie o opłacalność tego ubezpieczenia. Jeśli mamy dzieci albo zwierzęta warto przemyśleć zakup OC. Będzie to też rozważne posunięcie, kiedy jesteśmy właścicielami domu, przy którym znajduje się chodnik – mamy wówczas w obowiązku utrzymywać ten chodnik w czystości, tak, by nikt, kto się nim porusza nie doznał uszczerbku na zdrowiu. Potrzeby za każdym razem są indywidualne, ale jeśli dostrzegasz ryzyko nawet nieumyślnego spowodowania szkody, to OC będzie wówczas bardzo słusznym wyborem.

Dodano: 17.11.2022