Kto to jest wierzyciel hipoteczny?

Opublikowano: 20 Cze 2025 Agnieszka Kłak 4 min. czytania

Kategoria: Słownik pojęć finansowych

Każdy, kto choć raz w życiu posiadał dług, musiał się spotkać z odpowiednią terminologią. Wiadomo, że kiedy coś pożyczasz stajesz się dłużnikiem, natomiast osoba, która Ci pożycza jest wierzycielem. Wierzyciel hipoteczny to występuje przy specyficznych rodzajach zobowiązań, gdzie spłata zabezpieczona jest zabezpieczeniem na nieruchomości.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • kiedy występuje wierzyciel hipoteczny,
  • co może, a czego nie może wierzyciel hipoteczny,
  • kiedy mówimy o istnieniu wierzytelności hipotecznej.
wierzyciel hipoteczny

Kim jest wierzyciel hipoteczny?

Wierzyciel hipoteczny może być osobą lub instytucją, która udziela klientowi finansowania i zabezpiecza jego spłatę za pomocą hipoteki na nieruchomości należącej do dłużnika. Takim zobowiązaniem może być choćby kredyt hipoteczny. Ważne jest, aby hipoteka była skuteczna. Tzn. musi się znaleźć odpowiedni wpis o hipotece w księdze wieczystej nieruchomości.

W odróżnieniu od zwykłego wierzyciela, wierzyciel hipoteczny nabywa prawo do ściągnięcia zaległej należności z nieruchomości. Może więc - na drodze sądowej - doprowadzić do egzekucji komorniczej i licytacji lokalu. Natomiast wierzyciel, który nie ma zabezpieczenia hipotecznego, swej należności może dochodzić z innych części majątku dłużnika - np. z jego konta bankowego. 

Kto może być wierzycielem hipotecznym?

Teoretycznie wierzycielem hipotecznym może być:

  • bank,
  • Skarb Państwa,
  • firma pożyczkowa,
  • osoba prywatna.

Praktyka pokazuje, że najczęściej wierzycielem hipotecznym jest bank. Tylko instytucje bankowe mogą bowiem udzielać kredytu hipotecznego.

Skarb Państwa stanie się wierzycielem hipotecznym w wyniku tzw. hipoteki przymusowej. Jeśli np. dłużnik zalega z płatnością podatku, to na drodze sądowej spłata takiej należności będzie zabezpieczona poprzez przymusowe ustanowienie hipoteki na nieruchomości.

Firma pożyczkowa być może wierzycielem hipotecznym, gdy klient zaciągnie pożyczkę z zabezpieczeniem na nieruchomości. Nie jest to kredyt hipoteczny, gdyż celem takiej pożyczki nie jest kupno domu czy mieszkania. Cel finansowania jest dowolny, a pożyczkodawca zabezpiecza spłatę hipoteką na nieruchomości, która już jest własnością klienta.

Jeżeli dochodzi do pożyczki prywatnej z wpisem do księgi wieczystej, to nawet pożyczkodawca będący osobą fizyczną może stać się wierzycielem hipotecznym. Takie zobowiązanie jest oczywiście kredytem hipotecznym. 

Jakie prawa ma wierzyciel hipoteczny?

Wierzyciel hipoteczny ma prawo do:

  • pierwszeństwa z egzekucji nieruchomości na poczet zaspokojenia swoich należności przed innymi wierzycielami dłużnika,
  • wniosku do prokuratora o licytację nieruchomości,
  • zachowania roszczenia po zmianie właściciela nieruchomości,
  • przejęcia nieruchomości - w określonych sytuacjach i pod pewnymi warunkami. 

Jakie obowiązki ma wierzyciel hipoteczny?

Wierzyciel hipoteczny ma obowiązek:

  • prowadzić egzekucję w sposób rzetelny,
  • dochodzenia kwot tylko w takiej wysokości, jakie mu rzeczywiście przysługują,
  • wydania listu mazalnego,
  • zachowania tajemnicy bankowej lub kontraktowej - jeśli jest instytucją finansową. 

Kiedy mówimy o powstaniu, a kiedy o wygaśnięciu wierzytelności hipotecznej?

Hipoteka powstaje w momencie zawarcia umowy kredytu lub pożyczki, zgodnie z zapisami tejże umowy. Ważne jest, aby hipoteka znalazła swoje potwierdzenie w formie aktu notarialnego. W hipotece przymusowej dokumentem będzie wyrok sądu. Aby hipoteka nabrała mocy prawnej, musi zostać wpisania do księgi wieczystej nieruchomości.

Kiedy dług zostanie w całości spłacony przez dłużnika, to wówczas może ustać także hipoteka. Dłużnik musi złożyć wniosek do sądu o wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej. Gdy to nastąpi, wówczas formalnie pożyczko- bądź kredytodawca przestaje być wierzycielem hipotecznym. 

Dodano: 20.06.2025

Czy ten artykuł był pomocny?


Ocena / gł.
Top