Co to jest hipoteka przymusowa?
Zapewne każdy z nas słyszał o kredycie hipotecznym, ale czy każdy wie co oznacza pojęcie hipoteka przymusowa? Hipoteka przymusowa to nie pojawia się w łatwych dla kredytobiorcy i wierzyciela okolicznościach, jednak warto wiedzieć co to oznacza i jakie są jej konsekwencje.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jakie są podstawy prawne hipoteki przymusowej,
- jak działa hipoteka przymusowa,
- jakie konsekwencje niesie ze sobą dla dłużnika i kiedy wygasa.
Spis treści
Co to jest hipoteka przymusowa?
Hipoteka oznacza zabezpieczenie wierzytelności na wskazanej nieruchomości. Przyjęło się, że zazwyczaj hipoteka zabezpiecza kredyt hipoteczny, który zaciągnął właściciel tejże nieruchomości. Oznacza to, że w przypadku, gdyby kredytobiorca nie spłacał kredytu, kredytodawca ma prawa dochodzić spłaty swoich należności poprzez egzekucję z nieruchomości.
Ustanowienie hipoteki na nieruchomości jest dobrowolnym wyborem klienta i wynika z podpisania umowy kredytu hipotecznego. Istnieje jednak taki rodzaj hipoteki, który nie jest dobrowolny, a nakładany na dłużnika bez uwzględnienia jego woli. Taką hipotekę nazywamy właśnie hipoteką przymusową. Hipoteka przymusowa jest przeciwieństwem hipoteki umownej. Hipotekę przymusową określa rozdział 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Ten akt prawny nie tylko przewiduje istnienie hipoteki jako takiej, ale też wyróżnia okoliczności, w jakich można uzyskać hipotekę przymusową na dłużniku oraz mówi, co może zrobić wierzyciel.
Kto może nałożyć hipotekę przymusową na dłużnika?
Generalnie zaspokojenia swoich należności poprzez zajęcie nieruchomości dłużnika może dochodzić każdy, kto jest wierzycielem oraz posiada tytuł wykonawczy będący sądowym potwierdzeniem długu. Może być to zatem zarówno osoba fizyczna, jak i prawna. W związku z powyższym, wniosek o hipotekę przymusową można złożyć po uprawomocnieniu się tytułu egzekucyjnego opatrzonego w klauzulę wykonalności, co wynika z decyzji sądu.
Tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie z rygorem natychmiastowej wykonalności lub prawomocne orzeczenie sądu. Dodatkowo są nimi akty i ugody, które na mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej o czym mówi art. 777 k.p.c. Hipotekę przymusową można także ustanowić na podstawie decyzji administracyjnej (o ile przepisy szczególne tak stanowią) oraz postanowieniu prokuratora. Wynika to wprost z art. 110 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.
Na podstawie artykułu 26 ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zastosować hipotekę przymusową względem swojego dłużnika. Prawo do dochodzenia swoich należności z tytułu hipoteki przymusowej ma także Urząd Skarbowy oraz jednostki samorządu terytorialnego w przypadku wystąpienia zaległości podatkowych, umożliwia to artykuł 35 Ordynacji Podatkowej.
Dlaczego hipoteka przymusowa jest skuteczna?
Po pierwsze: nieruchomość, której właścicielem jest dłużnik może być wartościowa dla niego, stanowić zabezpieczenie jego bytu, a wpis hipoteki przymusowej będzie bardzo uciążliwy. Hipoteka przymusowa w dłuższej perspektywie czasowej niesie ze sobą przykre konsekwencje.
Po drugie: dłużnik, wiedząc, że hipoteka przymusowa została wpisana do księgi wieczystej, może zmobilizować się i spłacić zobowiązania wobec wierzyciela, zanim egzekucja z nieruchomości dobiegnie końca.
Po trzecie: hipoteka przymusowa nie jest samą egzekucją. Jest pewnym elementem egzekucji z nieruchomości, a to daje dłużnikowi jeszcze trochę czasu na spłatę zobowiązań.
Po czwarte: Dłużnik będzie miał bardzo utrudnioną możliwość sprzedaży nieruchomości – ponieważ hipoteka przymusowa nie wygasa z chwilą zbycia nieruchomości.
Hipoteka przymusowa to nie to samo, co egzekucja
Hipoteka przymusowa przynosi dotkliwe konsekwencje dłużnikowi tak naprawdę pod koniec postępowania egzekucyjnego, kiedy dochodzi do licytacji z nieruchomości. Wówczas wierzyciel hipoteczny otrzymuje środki ze sprzedaży nieruchomości. Może być tak, że o licytację zawnioskuje inny wierzyciel dłużnika. W tym przypadku pierwszeństwo do pozyskania zaspokojenia swoich należności ma wierzyciel hipoteczny przed pozostałymi wierzycielami.
Czy hipoteka przymusowa może wygasnąć?
Jeżeli chodzi o hipotekę w ogóle to powinna ona wygasać wraz z wierzytelnością. Natomiast wierzytelność wygasa w trzech przypadkach: kiedy zostanie spłacona przez dłużnika dobrowolnie; kiedy zostanie spłacona w drodze postępowania egzekucyjnego i kiedy ulegnie przedawnieniu.
Sęk w tym, że ustawa o księgach wieczystych i hipotece, w artykule 77 głosi, że przedawnienie z wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie ulega przedawnieniu. Z tego wynikałoby, że hipoteka przymusowa nie może wygasnąć. Przepis ten wzbudził kontrowersje. Jednakże Trybunał Konstytucyjny, wyrokiem z 15 maja 2019 roku orzekł, że artykuł 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece jest zgodny z Konstytucją.
Dodano:
Czy ten artykuł był pomocny?
Ocena / gł.Artykuły powiązane
Co to jest hipoteka kaucyjna?
Hipoteka kaucyjna już od dłuższego czasu nie funkcjonuje w polskim prawie. Przyjrzymy się przykładom jej zastosowania. Jednak już na wstępie zaznaczymy, że obecnie nie spotkacie się w polskich realiach z praktycznym wykorzystaniem hipoteki kaucyjnej. Hipoteka kaucyjna pozwalała dochodzić zaspokojeni(...)
Czytaj więcej
Co to jest hipoteka umowna?
Wielu z nas marzy o własnym domu czy mieszkaniu, dlatego spora cześć osób marzących o „własnych czterech kątach” decyduje się na kredyt hipoteczny. Kredytobiorca powinien orientować się nie tylko w formalnościach do załatwienia, ale też w pojęciach towarzyszących kredytowi. Jednym z takich pojęć jes(...)
Czytaj więcej
Jak przebiega postępowanie egzekucyjne?
Postepowanie egzekucyjne to bardzo stresujący moment, nikt nie chce się znaleźć w takie sytuacji. Warto jednak wiedzieć co to oznacza i jakie towarzyszą temu procedury. Z tego artykułu dowiesz się: jak wygląda postępowanie egzekucyjne, co może zająć komornik, co w sytuacji n(...)
Czytaj więcej
Jak przebiega postępowanie windykacyjne?
Postępowanie windykacyjne jest jednym z procesów, które mają miejsce w całym cyklu odzyskania długu na rzecz wierzyciela. Ma ono miejsca na bardzo konkretnych podstawach prawnych, które przybliżymy w dzisiejszym wpisie na blogu.
Czytaj więcejOstatnie filmy
