Księgi wieczyste - co każdy wiedzieć powinien

Opublikowano: 01 Gru 2021 Sylwia Chrószcz 7 min. czytania

Kategoria: Poradnik Hipoteczny

Księga wieczysta to podstawowy dokument każdej nieruchomości. To pojęcie pojawia się zawsze w kontekście kredytów czy pożyczek hipotecznych. Można w nim znaleźć wiele istotnych dla nieruchomości i jej właściciela informacji. Jednak w dobie cyfryzacji i coraz bardziej restrykcyjnej ochrony danych osobowych pojawia się wiele wątpliwości odnośnie ksiąg wieczystych i dostępu do nich.

Z tego artykułu dowiesz się:

Księgi wieczyste - co każdy wiedzieć powinien

Czym jest księga wieczysta?

Księga wieczysta jest rejestrem publicznym, który przedstawia stan prawny danej nieruchomości. Niezależnie od tego czy jest to mieszkanie, dom czy niezabudowana działka, musi ona posiadać swoją księgę wieczystą. Jest to kompendium wiedzy o danej nieruchomości i można znaleźć w niej zarówno aktualne dane o stanie prawnym nieruchomości jak i zapisy archiwalne.

Polskim organem centralnym, który czuwa nad księgami wieczystymi jest ministerstwo sprawiedliwości.

Dostęp do ksiąg wieczystych

Księgi wieczyste w formie jaką znamy dzisiaj obowiązują od 1965 roku jednak wciąż zawierają one archiwalne wpisy. Aktualny system prowadzenia ksiąg wieczystych zakłada prowadzenie oddzielnej księgi dla każdej nieruchomości. Pozwoliło to zrezygnować z dużych, niewygodnych ksiąg, gdzie jednocześnie dokumentowano zmiany dotyczące wielu nieruchomości.

Postępująca cyfryzacja wszystkich procesów zagościła również w księgach wieczystych W 2013 roku zakończono digitalizację ksiąg wieczystych i stały się one dostępne online. Każdy kto posiada numer księgi może do niej zajrzeć. A gdzie w tym wszystkim ochrona danych osobowych? Otóż o ile dostęp do ksiąg jest jawny to już do akt księgi - nie.

Jeżeli chcemy, możemy skorzystać z przeglądarki ksiąg wieczystych. Interesujący nas dokument można znaleźć wg numeru księgi wieczystej.

Działy ksiąg wieczystych

Treści ksiąg wieczystych dzielą się na cztery działy i w każdym z nich można znaleźć informacje innego typu. Aby odnaleźć się w tej strukturze i umieć przeczytać księgę wieczystą trzeba wiedzieć jakie informacje znajdują się w konkretnych jej działach. I tak:

  • Dział I-0 zawiera oznaczenie geodezyjne nieruchomości, oznaczenie I-Sp określa spis praw, jakie przysługują tej nieruchomości wobec nieruchomości sąsiednich;
  • Dział II dotyczy prawa własności;
  • Dział III określa prawa, roszczenia i ograniczenia, obejmuje wszelkie obciążenia dotyczące tej konkretnej nieruchomości, czyli zarówno prawa obciążające nieruchomość jak również prawa osobiste obciążające właściciela (współwłaściciela) nieruchomości;
  • Dział IV zawiera informacje dotyczące hipotek obciążających tą konkretną nieruchomość. To właśnie ten dział pojawia się najczęściej w kontekście kredytów hipotecznych.

Dlatego zawsze przed zakupem nieruchomości, czy to działki, mieszkania czy domu, należy zapoznać się z jej księgą wieczystą, aby uniknąć przykrych niespodzianek wynikających z nieuczciwości bądź niewiedzy sprzedającego. Szczególnie istotne jest tutaj sprawdzenie działu III i IV.

Jak wygląda dostęp do ksiąg wieczystych?

Gdzie można je znaleźć i przeglądać? Księgi wieczyste dostępne są bezpłatnie w czytelni w sądzie oraz na stronie ministerstwa sprawiedliwości https://ekw.ms.gov.pl/

Aby zapoznać się z księgą wieczystą niezbędne jest posiadanie jej numeru. Numer księgi wieczystej obejmuje:

  • czteroznakowy kod wydziału ksiąg wieczystych sądu rejonowego, w którym księga została założona;
  • numer według repertorium ksiąg wieczystych;
  • cyfrę kontrolną.

Co z bezpieczeństwem danych właścicieli nieruchomości?

Elektroniczne księgi wieczyste wymagały odpowiedniego zabezpieczenia, które otrzymały 27 listopada 2013 r. Wówczas weszło w życie Rozporządzenie, wydane przez Ministra Sprawiedliwości. Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych posiada narzędzia, dzięki którym kontroluje częstotliwość i czas przeglądania ksiąg wieczystych. Wszystko dzięki namierzeniu lokalizacji internetowej, z której wnioskowano o dostęp do ksiąg. Jako, że numer księgi wieczystej nie jest daną osobową, podobnie jak numer rejestracyjny pojazdu, tylko oznaczeniem rzeczy. Dlatego też nie podlega on bezpośredniej ochronie czy utajnieniu w myśl przepisów RODO.

Jednak warto odwołać się do decyzji prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia 6 kwietnia 2020 roku, w której zakazano udostępniania numerów ksiąg wieczystych na portalu Głównego Geodety Kraju. Znając numer księgi wieczystej z łatwością można poznać dane osobowe właściciela działki. Zakaz wprowadzony przez prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa danych właścicieli.

Księga wieczysta a kredyt hipoteczny

Jeżeli decydujemy się zaciągnąć kredyt hipoteczny, to musimy pamiętać o tym, że wpis do księgi wieczystej jest warunkiem koniecznym. Wpis ten jest informacją o powstaniu hipoteki na nieruchomości, która będzie finansowana z kredytu. W ten sposób bank zyskuje pewność, że zawsze będzie mógł odzyskać swoją należność.

Przy zaciąganiu kredytu hipotecznego wpis o powstaniu hipoteki można pozyskać od Sądu Rejonowego po złożeniu odpowiedniego wniosku. Aby pozyskać dokładną informację warto wykorzystać sądowe dane teleadresowe. Sąd Rejonowy odpowiedni do lokalizacji nieruchomości musi prowadzić dla niej księgę wieczystą. Jednakże, jeżeli zawieramy akt notarialny przeniesienia własności, wówczas notariusz zajmuje się wpisem hipoteki do ksiąg wieczystych.

Tagi: ksiegi wieczystehipotekasąd

Zaktualizowano: 08.12.2021

Dodano: 01.12.2021

Czy ten artykuł był pomocny?


Ocena / gł.
Top