Pewnie spotkaliście się z takimi sytuacjami, kiedy ktoś mylił zaliczkę z zadatkiem, a być może nawet utożsamiał te pojęcia. Wbrew pozorom trudno bez odpowiedniego wyjaśnienia może być trudno rozróżnić zaliczkę od zadatku. Wynika to z pewnego podobieństwa tych pojęć.
Z tego artykułu dowiesz się:
Spis treści
Można powiedzieć, że do pewnego momentu definicja zadatku pokrywa się z definicją zaliczki. Chodzi o to, że zarówno zaliczka jak i zadatek jest to pewna suma pieniędzy, stanowiąca część wartości towaru lub usługi, czyli przedmiotu umowy kupna-sprzedaży. Ponadto zadatek i zaliczka są wpłacane przez nabywcę do rąk własnych lub na konto sprzedawcy. Może to mieć miejsce w umowie przedwstępnej zakupu nieruchomości, przed zaciągnięciem kredytu hipotecznego.
Zaliczka i zadatek mogą mieć miejsce tylko przed dokonaniem transakcji i przy założeniu, że do tej transakcji dojdzie i zakończy się ona sprzedaniem danego produktu lub usług. I to tyle, jeśli chodzi o podobieństwa definicyjne. Przede wszystkim zadatek różni się od zaliczki tym, że nie może stanowić całości wartości danego produktu bądź usługi, a zaliczka może odpowiadać nawet 100 procentom tej wartości.
Jeżeli chodzi o podstawy prawne, w przypadku zaliczki mamy jeden krótki przepis. Jest to artykuł 743 kodeksu cywilnego i głosi on, że zaliczka powinna zostać wpłacona przez nabywcę, o ile dana realizacja zlecenia wymaga wydatków. Z kolei zadatek jest regulowany przez artykuł 394 kodeksu cywilnego, gdzie opisują go aż trzy paragrafy. Tutaj jest już nieco więcej informacji:
Po pierwsze, w razie, kiedy transakcja nie dojdzie do skutku z winy kupującego, sprzedawca zachowuje zadatek.
Po drugie: jeśli transakcja nie dojdzie do skutku z winy sprzedającego, ma on obowiązek zwrócić zadatek klientowi, przy czym klient może żądać dwa razy większej sumy, niż ta, na którą początkowo opiewał zadatek.
Po trzecie: jeśli dojdzie do sytuacji, kiedy transakcja się nie odbędzie, a nie wyniknie to z winy ani jednej ani drugiej strony, sprzedawca zwraca zadatek klientowi, ale klient nie ma prawa żądać sumy dwukrotnie wyższej.
Zadatek
Pani Olga zamierza przeprowadzić remont generalny swojej nieruchomości. Podpisuje umowę przedwstępną z wykonawcą usługi, czyli z firmą budowlaną. W praktyce zadatek nie jest niższy niż 10% i nie wyższy niż 20% wartości towaru lub usługi. Przyjmijmy, że pani Olga poniesie całkowity koszt remontu w wysokości 30 tysięcy złotych, a zadatek wyniesie 12%. Oznacza to, że pani Olga zapłaci firmie 3 600 zł. Jeżeli firma budowlana wypełni umowę i ukończy remont w terminie, to zachowuje zadatek, a pani Olga dopłaca różnicę w wysokości 26 400 zł. Jeżeli firma nie wyremontuje lokalu, pani Olga nic nie dopłaca i może zażądać zwrotu 3 600 zł albo 7 200 złotych zadatku.
Zaliczka
Załóżmy, że pan Adam kupuje samochód od pewnej firmy. Cena auta wynosi 60 tysięcy złotych. Zaliczka niech wyniesie 10%. A zatem pan Adam płaci 6 tysięcy złotych, tym samym rezerwując samochód na tydzień. Przez ten czas nikt poza panem Adamem nie ma prawa nabyć pojazdu. Pan Adam może teraz dopłacić różnicę, czyli 54 tysiące złotych i tym samym auto staje się jego własnością. Jeżeli transakcja nie dojdzie do skutku, pan Adam otrzyma zaliczkę z powrotem. Nie ma tu znaczenia, czy w ciągu tych 7 dni pan Adam się rozmyśli i nie będzie chciał kupić auta, czy też firma sprzeda auto komu innemu.
Zaliczka i zadatek to część wartości danej usługi lub produktu. To i to otrzymuje sprzedawca od klienta. Zaliczka i zadatek powstają przed finalizacją transakcji, przed wypełnieniem umowy. Jeżeli chodzi o zaliczkę, to może ona wynieść zazwyczaj od 10 do aż 100 procent wartości produktu lub usług. Zadatek zazwyczaj wynosi do 10 do 20 procent tej wartości.
W przypadku, kiedy transakcja nie dochodzi do skutku, sprzedawca zawsze zwraca zaliczkę klientowi. Zadatek musi być zwrócony, gdy transakcja nie dojdzie do skutku z winy sprzedawcy, bądź bez winy żadnej ze strony, przy czym w tym pierwszym przypadku klient może zażądać nawet dwukrotności wartości zadatku. Kiedy zaś transakcja upadnie z winy klienta, zadatek nie podlega zwrotowi.
Dodano: