Zaliczka i zadatek. Wszystko, co chcesz wiedzieć

Opublikowano: 29 Gru 2021 Sylwia Chrószcz 5 min. czytania

Kategoria: Słownik pojęć finansowych

Pewnie spotkaliście się z takimi sytuacjami, kiedy ktoś mylił zaliczkę z zadatkiem, a być może nawet utożsamiał te pojęcia. Wbrew pozorom trudno bez odpowiedniego wyjaśnienia może być trudno rozróżnić zaliczkę od zadatku. Wynika to z pewnego podobieństwa tych pojęć. 

Z tego artykułu dowiesz się:

  • co oznaczają pojęcia zaliczka i zadatek, 
  • jak funkcjonują w umowach, 
  • jakie są różnice pomiędzy zaliczką a zadatkiem.
Zaliczka i zadatek

Zaliczka i zadatek - podobieństwa i różnice

Można powiedzieć, że do pewnego momentu definicja zadatku pokrywa się z definicją zaliczki. Chodzi o to, że zarówno zaliczka jak i zadatek jest to pewna suma pieniędzy, stanowiąca część wartości towaru lub usługi, czyli przedmiotu umowy kupna-sprzedaży. Ponadto zadatek i zaliczka są wpłacane przez nabywcę do rąk własnych lub na konto sprzedawcy. Może to mieć miejsce w umowie przedwstępnej zakupu nieruchomości, przed zaciągnięciem kredytu hipotecznego

Zaliczka i zadatek mogą mieć miejsce tylko przed dokonaniem transakcji i przy założeniu, że do tej transakcji dojdzie i zakończy się ona sprzedaniem danego produktu lub usług. I to tyle, jeśli chodzi o podobieństwa definicyjne. Przede wszystkim zadatek różni się od zaliczki tym, że nie może stanowić całości wartości danego produktu bądź usługi, a zaliczka może odpowiadać nawet 100 procentom tej wartości.

Podstawy prawne dla zaliczki i zadatku 

Jeżeli chodzi o podstawy prawne, w przypadku zaliczki mamy jeden krótki przepis. Jest to artykuł 743 kodeksu cywilnego i głosi on, że zaliczka powinna zostać wpłacona przez nabywcę, o ile dana realizacja zlecenia wymaga wydatków. Z kolei zadatek jest regulowany przez artykuł 394 kodeksu cywilnego, gdzie opisują go aż trzy paragrafy. Tutaj jest już nieco więcej informacji:

Po pierwsze, w razie, kiedy transakcja nie dojdzie do skutku z winy kupującego, sprzedawca zachowuje zadatek.

Po drugie: jeśli transakcja nie dojdzie do skutku z winy sprzedającego, ma on obowiązek zwrócić zadatek klientowi, przy czym klient może żądać dwa razy większej sumy, niż ta, na którą początkowo opiewał zadatek.

Po trzecie: jeśli dojdzie do sytuacji, kiedy transakcja się nie odbędzie, a nie wyniknie to z winy ani jednej ani drugiej strony, sprzedawca zwraca zadatek klientowi, ale klient nie ma prawa żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Przykłady dla zadatku i zaliczki 

Zadatek

Pani Olga zamierza przeprowadzić remont generalny swojej nieruchomości. Podpisuje umowę przedwstępną z wykonawcą usługi, czyli z firmą budowlaną. W praktyce zadatek nie jest niższy niż 10% i nie wyższy niż 20% wartości towaru lub usługi. Przyjmijmy, że pani Olga poniesie całkowity koszt remontu w wysokości 30 tysięcy złotych, a zadatek wyniesie 12%. Oznacza to, że pani Olga zapłaci firmie 3 600 zł. Jeżeli firma budowlana wypełni umowę i ukończy remont w terminie, to zachowuje zadatek, a pani Olga dopłaca różnicę w wysokości 26 400 zł. Jeżeli firma nie wyremontuje lokalu, pani Olga nic nie dopłaca i może zażądać zwrotu 3 600 zł  albo 7 200 złotych zadatku.

Zaliczka

Załóżmy, że pan Adam kupuje samochód od pewnej firmy. Cena auta wynosi 60 tysięcy złotych. Zaliczka niech wyniesie 10%. A zatem pan Adam płaci 6 tysięcy złotych, tym samym rezerwując samochód na tydzień. Przez ten czas nikt poza panem Adamem nie ma prawa nabyć pojazdu. Pan Adam może teraz dopłacić różnicę, czyli 54 tysiące złotych i tym samym auto staje się jego własnością. Jeżeli transakcja nie dojdzie do skutku, pan Adam otrzyma zaliczkę z powrotem. Nie ma tu znaczenia, czy w ciągu tych 7 dni pan Adam się rozmyśli i nie będzie chciał kupić auta, czy też firma sprzeda auto komu innemu.

Podsumowanie 

Zaliczka i zadatek to część wartości danej usługi lub produktu. To i to otrzymuje sprzedawca od klienta. Zaliczka i zadatek powstają przed finalizacją transakcji, przed wypełnieniem umowy. Jeżeli chodzi o zaliczkę, to może ona wynieść zazwyczaj od 10 do aż 100 procent wartości produktu lub usług. Zadatek zazwyczaj wynosi do 10 do 20 procent tej wartości.

W przypadku, kiedy transakcja nie dochodzi do skutku, sprzedawca zawsze zwraca zaliczkę klientowi. Zadatek musi być zwrócony, gdy transakcja nie dojdzie do skutku z winy sprzedawcy, bądź bez winy żadnej ze strony, przy czym w tym pierwszym przypadku klient może zażądać nawet dwukrotności wartości zadatku. Kiedy zaś transakcja upadnie z winy klienta, zadatek nie podlega zwrotowi.

Dodano: 29.12.2021

Czy ten artykuł był pomocny?


Ocena / gł.
Top