Co to jest NIP?

Opublikowano: 24 Cze 2024 Agnieszka Kłak 6 min. czytania

Kategoria: Słownik pojęć finansowych

NIP jest za każdym razem unikalnym numerem przypisanym przedsiębiorstwom oraz instytucjom, działającym na terenie naszego kraju. Bez niego nie można prowadzić działalności gospodarczej ani rozliczać się z Urzędem Skarbowym. Dlatego też każdy, kto chce wejść na rynek i zacząć sprzedaż towarów bądź świadczenie usług, powinien postarać się o nadanie mu numeru NIP. 

Z tego artykułu dowiesz się:

  • co to jest NIP i do czego się przydaje,
  • kto może posługiwać się numerem NIP w Polsce,
  • jak otrzymać NIP dla swojej działalności. 
NIP

Czym jest NIP?

NIP do skrót od Numeru Identyfikacji Podatkowej, która służy Urzędowi Skarbowemu do sprawdzania danych na temat podatnika, który nie jest osobą fizyczną, lecz prowadzi w Polce szeroko pojętą działalność gospodarczą. Dla podatników pracujących na etacie takim numerem identyfikacyjnym jest PESEL. Ciekawostką może być fakt, że do 2011 roku NIP posiadały także osoby prywatne, ale potem już tylko przedsiębiorcy. Na terenie UE funkcjonuje także europejski NIP, który jest przepisywany podmiotom dokonującym transakcji międzynarodowych. 

Z ilu znaków składa się NIP?

Każdy nadany numer NIP jest unikalny i nie może się powtarzać. Składa się on z 10 cyfr. Nie są to cyfry przypadkowe - każdy element ciągu ma swoje konkretne znaczenie. Ogólny wzór dla NIP-ów można zapisać w sposób następujący:

NIP UUU - LLL-LL-LK

Oto znaczenie dla każdego z fragmentów ciągu:

  • UUU - jest to kod Urzędu Skarbowego, który nadał ten numer NIP,
  • LLL-LL-L - są to losowe cyfry,
  • K - jest to cyfra kontrolna.

Dzięki temu można stworzyć ogromną liczbę kombinacji, dzięki czemu nie ma obaw, że numerów NIP kiedyś dla kogoś zabraknie. 

Komu nadawany jest numer NIP?

W chwili obecnej numer NIP muszą posiadać dla swoich działalności przedsiębiorcy, a to oznacza, że tak naprawdę każda firma - czy to jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka musi taki numer posiadać. W kwestii formalnej obowiązek posiadania numeru NIP przez obywatela powstaje wówczas, gdy przychód z działalności gospodarczej w danym miesiącu wynosi więcej niż 50% minimalnej krajowej. 

Kiedy przydaje się numer NIP?

Numer NIP potrzebny jest przy następujących operacjach i działaniach:

Zidentyfikowanie firmy do celów podatkowych. NIP służy tu zarówno do kontaktu z Urzędem Skarbowym jak i do rocznego rozliczania się z podatku. 

  1. Identyfikacja podmiotu gospodarczego. NIP pozwala na sprawdzanie nie tylko tego, czy dana firma faktycznie istnieje, ale też na określenie odrębności podmiotowej przedsiębiorstwa. Może się bowiem zdarzyć, że dwie firmy będą miały taką samą lub bardzo podobną nazwę. W takim przypadku, aby nie doszło do pomyłki, warto sprawdzić NIP.
  2. Rozliczenia. Istnieją przypadki, gdzie paragon z numerem NIP zastępuje fakturę VAT. Jest to znacznie szybsze w procesie rozliczeń i nie wymaga księgowych operacji fakturowania. 
  3. Staranie się o kredyt. Jeżeli chcesz się starać o kredyt firmowy - np. kredyt gotówkowy albo hipoteczny - to koniecznie, oprócz niezbędnych dokumentów musisz dostarczyć takie dane, jak choćby NIP. Bez tego procedura wnioskowania nie ruszy dalej. 

Numer NIP to nie tylko konieczność przy przypadku przekroczenia progu przychodowego, ale też ułatwienie w poruszaniu się w codziennym życiu firmy. 

Jakie są formularze NIP przy rozliczeniach podatkowych?

Posiadając identyfikator podatkowy NIP musisz rozliczać się rokrocznie z Urzędem Skarbowym. Należy więc wiedzieć jaki formularz należy złożyć:

  1. NIP-2. Składają go podatnicy, którzy nie są osobami prawnymi, lecz płacą podatek VAT albo odprowadzają składki zdrowotne lub ubezpieczeniowe do ZUS-u.
  2. NIP-3. Składa się go w dwóch przypadkach. Pierwszy to taki, kiedy chcemy podać dane do US, zaś drugi występuje wtedy, gdy chcemy wprowadzić korektę tychże danych. 
  3. NIP-7. Złóż go wtedy, gdy chcesz zaktualizować dane, które już wcześniej podałeś do US. 
  4. NIP-8. Składany jest przed podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego. 

Zastanów się dobrze, który formularz będzie adekwatny dla Twojego przypadku. 

W jaki sposób można otrzymać NIP?

Uzyskanie numeru NIP jest tak naprawdę bardzo proste i odbywa się w kilku krokach:

  1. Złóż wniosek o nadanie numeru NIP. Jeśli zamierzasz zacząć prowadzić działalność gospodarczą, to uzupełnij i złóż formularz CEIDG-1. Wniosek o nadanie NIP powinien zostać dołączony do tego formularza.
  2. Poczekaj na wydanie decyzji. Na uzyskanie swojego numeru NIP zazwyczaj trzeba poczekać do kilku dni roboczych.

Gotowe! Teraz możesz cieszyć się swoją działalnością gospodarczą. 

Czy można zweryfikować NIP kontrahenta?

Tak, zawsze możesz bezpłatnie sprawdzić numer NIP praktycznie dowolnej firmy. Wystarczy, że odwiedzisz stronę Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Musisz jedynie znać nazwę firmy albo jej numer REGON albo adres siedziby. 

Czym różni się NIP od numeru REGON?

REGON to numer Rejestru Gospodarki Narodowej i zawiera o wiele więcej informacji niż sam NIP. REGON mówi nam, jak wielu pracowników zatrudnia firma, jaki ma status prawny oraz jaki jest jej NIP właśnie. W przypadku REGON-u rejestr jest prowadzony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. 

Dodano: 24.06.2024

Czy ten artykuł był pomocny?


Ocena / gł.
Top