Ocena zdolności kredytowej freelancerów i małych firm – czy AI zmieni reguły gry w udzielaniu kredytów?

Opublikowano: 22 Paź 2025 Agnieszka Kłak 8 min. czytania

Kategoria: Blog finansowy

Scoring AI vs tradycyjny scoring

Tradycyjny scoring kredytowy jest doskonale znany każdemu, kto choć raz składał wniosek o zobowiązanie. Banki i inne instytucje finansowe dokonują analizy danych, które są pobierane od wnioskodawcy oraz od internetowych baz danych. Informacje te to:

• wysokość comiesięcznych dochodów,
• koszty utrzymania,
• wartość innych zobowiązań,
• bilans wpływów i wydatków z konta bankowego,
• historia zatrudnienia,
• źródło dochodów,
• historia kredytowa z BIK.

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że to dość pokaźny zestaw danych. Jednak obecnie tradycyjny scoring przegrywa konkurencję ze scoringiem AI. Dlaczego?

Ponieważ sztuczna inteligencja bierze od uwagę nie tylko powyższy, ale też o wiele szerszy zestaw danych. Ponadto może bardziej elastycznie oceniać zdolność kredytową klienta, zwłaszcza jeśli osiąga on nieregularne dochody. 

Warto zauważyć, że tradycyjny scoring już opierał się w pewnym stopniu na nowych technologiach, np. internetowy formularz, cyfrowy przepływ danych z baz dłużników czy weryfikacja tożsamości. Era jedynie osobistych kontaktów na linii klient-pracownik banku już bezpowrotnie przeminęła. 

Dlaczego AI zdobywa przewagę w ocenie zdolności kredytowej?

Podmioty na rynku finansowym, zwłaszcza fintechy już od dłuższego czasu rozumieją, że wykorzystanie AI nie tylko służy pomocą, ale też stało się niezbędne w dobie postępu technologicznego. Podstawowym wyzwaniem rynku XXI wieku jest stworzenie jak najszerszego, ale też rzetelnego profilu klienta. AI potrafi wykorzystać tzw. alternative data, by właśnie temu wymaganiu sprostać. 

Co to znaczy, że AI analizuje alternatywne dane?

Sztuczna inteligencja stawia na wykorzystanie alternatywnych danych, do których zaliczamy:

1. Profile na social mediach. Nie dotyczy to prywatnych danych, jak np. to z kim w czwartek jadłeś obiad na mieście. Mowa tu o profilach biznesowych - np. stronie firmy na Linkedinie czy koncie dot. działalności na Facebooku czy Instagramie. 
2. Aktywność na forach branżowych. Dzięki temu AI przekaże instytucji finansowej informacje o tym, co Cię interesowało w ostatnim czasie. Może to wiązać się np. z planowaną inwestycją i potrzebą pozyskania kredytu celowego.
3. Informacje biznesowe e-commerce. Pobierane od klientów, którzy prowadzą sprzedaż internetową. Świadczą o tym, w jakiej kondycji jest przedsiębiorstwo potencjalnego wnioskodawcy. 
4. Wyciąg z konta firmowego. Sztuczna inteligencja potrafi znacznie więcej, niż tylko policzyć, ile zarobiłeś, a ile wydałeś. Rozpoznaje wpływy od stałych klientów, diagnozuje, czy Twoja działalność ma sezonowy charakter, a także jest w stanie do pewnego stopnia przewidzieć, jak ukształtują się Twoje zyski w przyszłości.
5. Dane z systemów księgowych i faktur. AI potrafi się integrować z takimi systemami jak iFirma, InFakt czy Fakturownia. Dzięki temu od razu zweryfikuje najświeższy stan przychodów i kosztów. 

Co zyska freelancer, a co mała firma?

Generalnie rzecz biorąc można zebrać podobne korzyści, płynące zarówno do freelancera jak i małej firmy, a są to:

1. Większe szanse na finansowanie. Freelancerzy czy takie formy działalności jak JDG niejednokrotnie uzyskują niższą ocenę zdolności kredytowej niż klienci indywidualni zatrudnieni na umowę o pracę. AI może to skutecznie zmienić. Nowoczesna ocena zdolności może dać bankowi informację, że klient ma potencjał do spłaty zobowiązania, co niekoniecznie mógłby wykazać tradycyjny scoring.
2. Dalsze uproszczenie formalności. Choć obecnie wiele procesów kredytowych i pożyczkowych online cechuje się minimalnymi formalnościami, to postęp AI może jeszcze bardziej to uprościć. Zwłaszcza w kontekście zobowiązań dla freelancerów i małych firm. Informacje są przekazywane online, nie trzeba więc dostarczać opasłego pliku dokumentów.
3. Bardziej adekwatne oferty. Opisywaliśmy już wykorzystanie danych alternatywnych przez sztuczną inteligencję. Służy to nie tylko tworzeniu szerokiego profilu klienta, ale też dopasowywaniu ofert, które są bardziej adekwatne do potrzeb konkretnego freelancera czy firmy niż ustandaryzowane kredyty.
4. Szybka decyzja. Nie od dziś wiadomo, że AI działa w sposób błyskawiczny. To bardzo ważne zwłaszcza wtedy, kiedy potrzebujesz finansowania na cito. Sprawę załatwić możesz w ciągu kilku minut, a nie dni czy tygodni. 

Czy AI ocenia zdolność kredytową tylko w bankach?

Nie, AI wykorzystywane jest też z powodzeniem w firmach pozabankowych. Instytucje te oferują chwilówki, pożyczki ratalne oraz pozabankowe karty kredytowe. Już pewnym standardem jest, że te firmy korzystają z takich technologii jak Kontomatik lub Finanteq. Warto wiedzieć, że przy ocenie zdolności kredytowej wykorzystanie aktualnych danych finansowych daje Ci większe szanse niż jedynie analiza historycznych transakcji. 

Dlaczego nie warto bać się sztucznej inteligencji?

Naturalne jest, że wiele osób obawia się AI, także w kontekście przetwarzania danych osobowych i firmowych. Jednak nie taki diabeł straszny jak go malują. Sztuczna inteligencja działa pod ścisłymi wymogami prawnymi i musi chronić informacje o klientach. Dodatkowo stwarza realne szanse czy to na rozpoczęcie działalności rynkowej, inwestowanie czy regulowanie bieżących wydatków.

AI to większe szanse dla całego rynku

Na wdrażaniu systemów AI przy ocenie zdolności kredytowej zyskują zarówno freelancerzy jak i małe firmy. Korzyści tych pierwszych już wymieniliśmy. Natomiast z punktu widzenia kredytodawców szersza ocena zdolności, uproszczone procedury, możliwość szybkiego podjęcia właściwej decyzji kredytowej oraz analiza danych alternatywnych to realna szansa na pozyskanie większej liczby klientów. 

Dodano: 22.10.2025