Jak rozliczyć zwrot pożyczki w kontekście podatków PIT i PCC?

Opublikowano: 21 Lis 2025 Agnieszka Kłak 5 min. czytania

Kategoria: Poradnik Przedsiębiorcy

Osoby prowadzące firmy pożyczkowe muszą rozliczać się ze swoich przychodów w Urzędzie Skarbowym. Szczególnie ci, którzy dopiero wkraczają na rynek finansowy mogą czuć się niepewnie w kwestiach podatkowych. Wszystkich nie da się, niestety omówić w jednym artykule, jednak postaramy się rozwiać wątpliwość choć w jednym temacie, a mianowicie podatku PIT i PCC w kontekście zwrotu pożyczki. 

Z tego artykułu dowiesz się:

  • czy przy zwrocie trzeba płacić PIT od pożyczki,
  • czy przy zwrocie trzeba płacić PCC od pożyczki,
  • kiedy jako pożyczkodawca musisz zapłacić podatek.
zwrot pożyczki pit i pcc

Zwrot pożyczki - czym jest, kiedy następuje?

Jeśli zaczynasz prowadzić działalność gospodarczą jako firma pożyczkowa, to zwrot pożyczki będzie nieustannym elementem Twojej pracy. Ba, dzięki niemu będziesz osiągał przychód. Jednak należy zadać sobie pytanie, czy zwrot pożyczki obejmuje kapitał czy odsetki, czy kapitał i odsetki. Można wyróżnić tu trzy sytuacje:

  1. Zwrot pożyczki zgodnie z umową. Następuje zgodnie z terminami zawartymi w umowie. Również zgodnie z umową klient zwraca Ci nie tylko pożyczony kapitał, ale też wszystkie odsetki. 
  2. Zwrot pożyczonych pieniędzy po odstąpieniu do umowy. Zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim klient ma 14 dni na odstąpienie od umowy bez podawania przyczyny. Wówczas winien jest Ci zwrócić jedynie kapitał, a odsetki Ci nie przysługują.
  3. Zwrot pożyczki po wypowiedzeniu umowy. Niezależnie od tego, czy umowę wypowiesz Ty, czy klient należy Ci się niezwłoczny zwrot pożyczonej kwoty wraz z odsetkami za okres, w którym trwała umowa. Gdyby to klient chciał wypowiedzieć umowę z Twojej winy, to wciąż nie zwalnia go z kosztów. Odsetek nie odzyskasz tylko w przypadku sankcji kredytu darmowego, ale to już całkiem inny temat i inne okoliczności prawne.

Zwrot pożyczki występuje zarówno wtedy, gdy udzielasz chwilówki jak i pożyczki ratalnej

Zwrot pożyczki a podatek PIT

Podatek dochodowy, czyli PIT jest nieodłączną częścią naszego życia. Praktycznie każdy, kto zarabia musi go uiścić. Natomiast jeśli masz firmę, to nie obowiązuje Cię podatek PIT, ale podatek CIT, zgodnie z Ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych. Jest to szeroki i skomplikowany temat, natomiast w kontekście prowadzenia firmy musisz widzieć, że nie płacisz PIT, tylko CIT. Chyba, że jako wspólnik w spółce wypłacisz sobie dywidendę, co będzie stanowiło Twój przychód i wówczas zapłacisz podatek PIT, który wyniesie 19%.

Inna kwestia dotyczy pożyczki prywatnej. Wówczas obowiązuje podatek PIT, który pożyczkodawca musi zapłacić, ale stawka 19% jest naliczana od odsetek, a nie od pożyczonego kapitału. Bowiem to odsetki będą stanowiły Twój realny przychód.

Przykład. Pan Bogdan pożycza Panu Radosławowi kwotę 10 000 zł. Podpisują umowę pożyczki prywatnej. Pan Radosław zobowiązuje się oddać Panu Bogdanowi pożyczony kapitał wraz z odsetkami, które w sumie wyniosą 1000 zł. Pan Bogdan nie zapłaci podatku od kapitału 10 000 zł, lecz od odsetek 1000 zł. Jako, że stawka PIT wynosi 19%, będzie to 190 zł podatku do zapłaty. 

Zwrot pożyczki a podatek PCC

Podatek od czynności cywilnoprawnych, czyli w skrócie PCC występuje wówczas, gdy mamy do czynienia z pożyczką prywatną. Pożyczka od firmy jest zwolniona z PCC. Generalnie rzecz biorąc ten podatek musi zostać zapłacony przez pożyczkobiorcę, a nie przez pożyczkodawcę. Wynosi on 0,5% kwoty pożyczki. Podatek płaci pożyczkobiorca, składając jednocześnie do Urzędu Skarbowego deklarację PCC-3. 

Czy zwrot pożyczki przed terminem nakłada na Ciebie obowiązek podatkowy?

Podatek od pożyczki nałożony na przedsiębiorców, czyli CIT zapłacisz zawsze, gdy osiągniesz przychód. Dotyczy to także przedterminowego zwrotu środków, o ile prócz kapitału należą Ci się jeszcze odsetki (pisaliśmy o tym wyżej). Natomiast nie podlegasz w takiej sytuacji podatkom PIT i PCC, zgodnie ze wcześniejszymi wyjaśnieniami. 

A co z podatkiem VAT? Otóż od 2022 r. usługi finansowe - w tym udzielanie kredytów i pożyczek - są zwolnione z VAT. M.in. z tego powodu klient nie płaci podatku PCC. Jednak dla przedsiębiorcy jest to ważna informacja o zwolnieniu podatkowym. 

Dodano: 21.11.2025

Czy ten artykuł był pomocny?


Ocena / gł.
Top