Poprawa sytuacji materialnej polskich gospodarstw domowych w 2024 roku – analiza danych GUS
Poprawa sytuacji materialnej polskich gospodarstw domowych w 2024 roku – analiza danych GUS
Z danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że w 2024 roku sytuacja materialna polskich gospodarstw domowych uległa wyraźnej poprawie w porównaniu z rokiem poprzednim. Lepsze wyniki finansowe rodzin wynikały przede wszystkim ze wzrostu przeciętnych wynagrodzeń – zarówno nominalnych, jak i realnych – co było częściowo efektem podniesienia płacy minimalnej. Równocześnie odnotowano wzrost świadczeń społecznych i rodzinnych, a dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych nieco wyhamowała.
W 2024 r. sytuacja materialna gospodarstw domowych wyraźnie poprawiła się w stosunku do roku 2023.https://t.co/XNyzWaC1gd#GUS #statystyki #dochody #WarunkiŻycia pic.twitter.com/zzhsKv8395
— GUS (@GUS_STAT) 29 maja 2025
Dochody i wydatki – wzrost przy zachowaniu różnic
Średni miesięczny dochód rozporządzalny na osobę w 2024 roku wyniósł 3167 zł, co oznacza wzrost o 18,3% w ujęciu nominalnym i o 14,1% realnie w porównaniu z 2023 rokiem. Jednocześnie wzrosły także wydatki – przeciętnie do 1878 zł na osobę (w tym 1814 zł na towary i usługi konsumpcyjne). Pomimo wzrostu wydatków, ich udział w dochodzie spadł do 59,3%, co oznacza poprawę możliwości oszczędzania.
Najwyższy poziom dochodów i wydatków notowano w gospodarstwach osób prowadzących działalność poza rolnictwem – odpowiednio 3790 zł i 2151 zł na osobę. Natomiast gospodarstwa rencistów charakteryzowały się najniższym poziomem dochodów – 2449 zł – oraz najwyższym udziałem wydatków w dochodach (77,7%). Gospodarstwa rolników, mimo niższego poziomu wydatków (1311 zł na osobę), mogły poszczycić się najniższym udziałem wydatków w dochodach (39,6%) i największą nadwyżką finansową.
Nierówności dochodowe i poprawa sytuacji najuboższych
Zróżnicowanie dochodów między grupami społecznymi nieco się zmniejszyło. Współczynnik Giniego spadł do poziomu 0,300 – najniższego od kilku lat – co świadczy o niewielkim zmniejszeniu się nierówności dochodowych. Co więcej, wyraźnie spadł odsetek gospodarstw domowych z dochodem rozporządzalnym poniżej 2000 zł – z 29,3% w 2023 r. do 18,9% w 2024 r. Z kolei liczba rodzin osiągających dochód powyżej 6000 zł wzrosła do 8,6%.
Dochód w górnym kwintylu (czyli wśród 20% najzamożniejszych gospodarstw) wyniósł średnio 6071 zł na osobę i był 5,3 razy wyższy niż w dolnym kwintylu. To mniej niż w 2023 r., gdy różnica wynosiła 6,4 razy. Jednocześnie udział wydatków w dochodzie najuboższych gospodarstw był wciąż bardzo wysoki – 113,2% – choć niższy niż w poprzednim roku (146,2%), co sugeruje mniejsze, ale wciąż istniejące zadłużenie lub konieczność korzystania z oszczędności.
Struktura dochodów i wydatków
Podobnie jak w latach ubiegłych, największą część dochodów gospodarstw domowych stanowiły wynagrodzenia z pracy najemnej (54,7%) oraz świadczenia z ubezpieczeń społecznych (23,7%). W strukturze wydatków dominowały natomiast wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe – 25,3% (w 2023 r. – 27,2%) oraz użytkowanie mieszkania i energię – 18,8%. Te ostatnie były szczególnie wysokie wśród rencistów (25,4%) i najniższe u rolników (16,4%).
Spożycie żywności wzrosło – szczególnie w przypadku cukru (o 8,6%), jaj (o 7,5%) i owoców (o 5,9%). Spadło natomiast spożycie margaryny i tłuszczów roślinnych, mleka oraz pieczywa. Wskazuje to na pewne zmiany w preferencjach konsumentów, ale także na wpływ poziomu dochodów na strukturę konsumpcji.
Różnice regionalne – dominacja Mazowsza
W ujęciu terytorialnym najwyższe dochody i wydatki odnotowano w województwie mazowieckim – średni dochód rozporządzalny na osobę wyniósł tam 3632 zł, a wydatki – 2155 zł. Najniższe dochody notowano w województwie opolskim (2538 zł), a wydatki – w podkarpackim (1549 zł). Rozpiętość między województwami, choć wciąż znacząca, uległa niewielkiemu zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego.
Mieszkańcy miast nadal mieli o 25% wyższe dochody niż mieszkańcy wsi, a ich miesięczne wydatki były średnio o 36,6% wyższe. Wynikało to zarówno z poziomu dochodów, jak i mniejszej liczby osób w gospodarstwach miejskich.
Podsumowanie
Dane GUS za 2024 rok jednoznacznie pokazują poprawę kondycji finansowej gospodarstw domowych w Polsce. Choć nierówności wciąż istnieją, obserwujemy spadek współczynnika Giniego, wzrost realnych dochodów i większe możliwości oszczędzania. Równocześnie wciąż utrzymują się wyraźne różnice regionalne oraz między poszczególnymi grupami społecznymi, zwłaszcza w zakresie dochodów i wydatków. Niezmiennie jednak kierunek zmian jest pozytywny – zarówno dla ogółu gospodarstw, jak i dla najuboższych.
Źródło: https://stat.gov.pl/
Zaktualizowano:
Dodano:
Czy ten artykuł był pomocny?
Ocena / gł.Ostatnie filmy
