Czym jest Narodowy Program Mieszkaniowy?

Opublikowano: 14 Paź 2022 Agnieszka Kłak 8 min. czytania

Kategoria: Poradnik Hipoteczny

Narodowy Program Mieszkaniowy – co to jest?

Narodowy Program Mieszkaniowy jest to rozwiązanie systemowe funkcjonujące w ramach obranych przez polski rząd kierunków prowadzenia polityki mieszkaniowej. NPM funkcjonuje w formie dokumentu. Przedstawia on główne założenia oraz cele realizacji polityki mieszkaniowej. Podstawowe informacje na ten temat podało to publicznej wiadomości Ministerstwo Rozwoju i Technologii na swojej stronie internetowej.

Na stronie Ministerstwa możemy przeczytać, że cele w ramach NPM mają być realizowanie w perspektywie do aż 2030 roku. W teorii program ma poskutkować tym, że nastąpi zwiększenie dostępu do nieruchomości dla tych obywateli, którzy z różnych powodów nie mogą zaciągnąć kredytu hipotecznego. Brzmi to więc jak alternatywa dla klientów, którzy mają niezbyt wysoką zdolność kredytową.

Ale to nie wszystko. NPM ma obejmować inne szerokie dziedziny rynku nieruchomości w Polsce. Program – zgodnie z rządowymi informacjami – będzie stanowił pomoc w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych, regulował rynek najmu czy też dbał o dostępność mieszkań dla osób starszych.

Jakie są cele Narodowego Programu Mieszkaniowego?

Rządzący bardzo szeroko informowali o tym, co zostanie zrealizowane w ramach NPM. Zgodnie z tymi zapowiedziami, program ma na celu:

• umożliwienie nabycia lokalu – dla osób, których nie stać na kredyt hipoteczny,
• umożliwienie najęcia mieszkania – najem mieszkania dla osób, których nie stać, uczynić to na warunkach komercyjnych,
• poprawa stanu technicznego zasobów mieszkaniowych – tych, które wykazują się brakiem odpowiedniego standardu lub brakiem podstawowych instalacji technicznych,
• zwiększenie efektywności energetycznej.

Miernik stosowany przez Rząd jest inny, w zależności od celu. I tak w przypadku zwiększenia dostępności mieszkań o realizacji celu będzie świadczył fakt, że w 2030 roku na 1000 osób będzie przypadało 435 mieszkań. Z kolei samorządy będą do tego czasu musiały posiadać narzędzia pomocy w pozyskiwaniu mieszkań dla osób, których na to nie stać. Zaś liczba osób, które mieszkają w lokalach ze złym stanem technicznym powinna zmniejszyć się z 5,5 mln do 3,5 mln.

Podział Narodowego Programu Mieszkaniowego

NPM ma na celu wspieranie rozwoju zarówno społecznego budownictwa czynszowego jak i budownictwa spółdzielczego.

NPM – budownictwo spółdzielcze

Głównie założenia tej części programu są następujące:

• zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych dla przyszłych lokatorów,
• polepszenie stanu technicznego, w którym znajdują się substandardowe mieszkania lokatorskie,
• realizacja inwestycji budowlanych przez spółdzielnie mieszkaniowe w skali ogólnopolskiej.

Warto wiedzieć, że w tym przypadku każdy będzie mógł zmienić swoje lokatorskie prawo do własności na oddzielne prawo własności.

NPM – budownictwo socjalne

Tutaj chodzi przede wszystkim o budowę mieszkań, które oferowałyby lokatorom wynajem, przy czym czynsz byłby możliwie tani. Lokatorzy mogliby uzyskać prawo własności do nieruchomości po pewnym czasie. Założenia są następujące:

• program Mieszkanie dla rozwoju – komercyjny projekt, w ramach którego mieszkania powstawałyby na gruntach należących do Skarbu Państwa albo prywatnych właścicieli i inwestycje te nie byłyby finansowane z budżetu Państwa,
• program Mieszkanie + - projekt finansowany przez rząd skierowany dla osób o średnich i niskich dochodach,
• czynsz ustalany na podstawie ustawy albo gminę.

Należy tu jeszcze wspomnieć jedynie o tym, że to budownictwo obejmuje w głównej mierze mieszkania TBS.

Kto może skorzystać z NPM?

Wszystko będzie zależało od tego, jak niska będzie zdolność kredytowa danego obywatela. Oczywiście nie bez znaczenia są tutaj uzyskiwane dochody. Jeżeli wykażesz, że sytuacja finansowa, w której znajdujesz się Ty i Twoja rodzina nie pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, to wiedz, że wówczas masz spore szanse na skorzystanie z NPM. Pamiętaj, że gminy powinny podjąć odpowiednie działania na rzecz wszystkich gospodarstw domowych, oczekujących aktualnie na taką pomoc.

NPM a Mieszkanie na Start

Polski Rząd już od dłuższego wprowadza różne rozwiązania systemowe w ramach polityki mieszkaniowej. Dlatego też niebezzasadne będzie pytanie o to, czy te programy się łączą? Okazuje się, że tak. Jest to szczególnie ważna informacja dla licznego grona osób, które skorzystały już z programu Mieszkanie na Start. Jak czytamy na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii przedsięwzięcia realizowane w ramach NPM uzupełniają program dotacji Mieszkanie na Start dla osób, które korzystają z dofinansowania czynszu w pierwszych latach najmu mieszkania.

Jakie skutki wywoła NPM?

Jak wszystkie rządowe programy również NPM ma zarówno swoich zwolenników jak i przeciwników. Ministerstwo pośród informacji merytorycznych podaje także optymistyczne prognozy realizacji programu. Według tego do 2030 roku ma nastąpić zwiększenie podaży mieszkań, zmniejszenie liczy mieszkań, którym doskwiera brak podstawowych instalacji technicznych, zaś liczba mieszkań przypadająca na tysiąc mieszkańców ma się zwiększyć do 435.

Jednakże dotychczasowe dane pokazują, że powyższe prognozy wcale nie muszą się sprawdzić. Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport, z którego wynika, że przez pierwszych 5 lat NPM nie spełnił swoich założeń. Przykładowo, w 2019 roku w ramach programu miało powstać 100 tys. mieszkań, powstało zaś 15 tys. Była to więc wydajność na poziomie zaledwie 15%.

Idąc dalej możemy zasięgnąć danych, opublikowanych przez Polski Związek Firm Deweloperskich. Wynika z nich, że w 2021 roku rozpoczęto budowę 165 tys. mieszkań, ale w 2022 roku będzie to już tylko 125 tys. Tymczasem, aby NPM był w pełni wydajny należałoby budować 178 tys. mieszkań w skali roku.

Dodano: 27.07.2022