Czym jest odwrócony kredyt hipoteczny? Na czym polega odwrócona hipoteka i czy ta usługa jest świadczona przez banki?

Opublikowano: 08 Sie 2024 Dagmara Konik 7 min. czytania

Kategoria: Poradnik Hipoteczny

Czym jest odwrócony kredyt hipoteczny?

Można bezpiecznie założyć, że zdecydowana większość z nas słyszała o kredycie hipotecznym. Część z Was być może właśnie jest w trakcie jego spłacania albo zamierza go zaciągnąć. A czym jest odwrócony kredyt hipoteczny? Jest to usługa finansowa polegająca na nabyciu przez bank prawa własności do nieruchomości w zamian za wypłacanie właścicielowi tejże nieruchomości comiesięcznej raty. Prawo własności do nieruchomości bank otrzymuje po śmierci właściciela. I tutaj ważna uwaga. Odwrócona hipoteka często mylona jest z rentą dożywotnią. Otóż to nie jest to samo! O odwróconym kredycie hipotecznym mówimy, gdy produkt udzielony jest przez bank, a o rencie dożywotniej w przypadku produktów udzielanych przez specjalistyczne firmy zajmujące się tego typu działalnością.

Odwrócony kredyt hipoteczny funkcjonuje jako produkt finansowy i jest udzielany w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 23 października 2014 r. o odwróconym kredycie hipotecznym

Definicja, którą przed chwilą sobie omówiliśmy, znajduje się w artykule 4 tego aktu normatywnego. Warto wspomnieć, że w tym samym artykule, w punkcie 2 ustawa określa, kim może być kredytobiorca. Jednakże o tym, kim może być klient nabywający odwróconą hipotekę napiszemy nieco później. Pozostając jeszcze w temacie podstawy prawnej dodajmy, że mechanizm odwróconego kredytu hipotecznego reguluje również Komisja Nadzoru Finansowego.

Przymiotnik „odwrócony” nie jest żadnym ozdobnikiem czy zabiegiem marketingowym. Odzwierciedla on rzeczywiste różnice między zwykłym kredytem hipotecznym a odwróconym kredytem hipotecznym. Czym zatem różni się jedno od drugiego?

Jakie są różnice pomiędzy standardowym kredytem hipotecznym a odwróconą hipoteką?

Standardowy kredyt hipoteczny jest skierowany do osób, które chcą nabyć mieszkanie. Najczęściej są to osoby młode. Odwrócona hipoteka jest zwykle przeznaczona dla osób powyżej sześćdziesiątego roku życia. Kredyt hipoteczny jest udzielany na 15, 25 a nawet 35 lat. Natomiast czas na jaki udzielony jest odwrócony kredyt hipoteczny, zgodnie z regulacjami przywołanej wcześniej ustawy, uzależniony jest od zapisów umowy, nie dłużej jednak niż do dnia śmierci kredytobiorcy. Kiedy już spłacimy kredyt hipoteczny, nieruchomość staje się naszą własnością – bez żadnych obciążeń. Natomiast przy odwróconym kredycie hipotecznym bank zyskuje prawo własności do nieruchomości dopiero po śmierci klienta z odwróconą hipoteką.

Kredytobiorca ze zwykłą hipoteką może dowolnie dysponować nieruchomością i bank nie ma prawa wtrącać się w to w jakim stanie jest dany dom lub mieszkanie. Ale już klient posiadający odwrócony kredyt hipoteczny ma obowiązek utrzymywać nieruchomość w dobrym stanie. Chodzi o to, aby utrzymać jak najwyższą wartość lokalu.

Nie zaszkodzi jeszcze doprecyzować i określić kto jest preferowanym klientem odwróconej hipoteki.  Są to osoby najczęściej po sześćdziesiątym roku życia, przeważnie emeryci. Wspomniana już ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym mówi ponadto, że kredytobiorca musi posiadać prawo własności do lokalu lub musi mu przysługiwać prawo własnościowe spółdzielcze lub musi mieć prawo do użytkowania wieczystego. Nie musi to być jednak samodzielny właściciel. Kredytobiorca może być w tym przypadku współwłaścicielem. Warto wspomnieć, że nie ma tutaj ograniczenia wiekowego.

Odwrócony kredyt hipoteczny może otrzymać osoba w wieku 60-ciu, 70-ciu, a nawet 90-ciu lat. Być może zabrzmi to okrutnie, ale rzeczywistość jest taka, że bank nie może przewidzieć, kiedy klient umrze. Czasem może to nastąpić po wypłacie zaledwie jednej lub paru rat.

Małżonkowie również mają prawo do ubiegania się o odwrócony kredyt hipoteczny.

Przy tym zagadnieniu nie sposób nie wspomnieć o jeszcze kilku istotnych regulacjach prawnych. Mianowicie artykuł 19 punkt 1 ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym obliguje banki do zarządzania tak zwanym ryzykiem długowieczności. O co chodzi? Otóż bank musi uwzględniać oczekiwaną, statystyczną długość życia Polaków i na tej podstawie musi ustalić górny próg wartości odwróconego kredytu hipotecznego.

Nieruchomość, która ma zostać objęta hipoteką nie może być w żaden sposób zadłużona.

Podsumowanie

Wiemy już, że odwrócony kredyt hipoteczny to zupełnie inny produkt finansowy niż standardowy kredyt hipoteczny. Reguluje go osobna ustawa, a jego mechanizmy znacznie różnią się od procesów udzielania i spłacania typowych kredytów z zabezpieczeniem na nieruchomości. Na sam koniec pragniemy zauważyć, że przekazanie prawa własności na rzecz banku po śmierci właściciela nieruchomości jest niezwykle ważne dla potencjalnych spadkobierców. Jeśli więc ktoś myślał, że dom lub mieszkanie po jego śmierci przypadnie jego dzieciom, a po jakimś czasie wpadł na pomysł nabycia odwróconego kredytu hipotecznego, to najlepiej byłoby, gdyby dokładnie zastanowił się nad konsekwencjami tego drugiego wyboru. Ale o tym i o jeszcze wielu innych zagadnieniach związanych z odwróconą hipoteką opowiemy w kolejnych wpisach na blogu.

Tagi: hipoteka

Dodano: 31.05.2021