Czym jest Rekomendacja T, wydana przez KNF? Jak wpłynęła na rynek kredytowy?

Opublikowano: 24 Sie 2024 Dagmara Konik 6 min. czytania

Kategoria: Słownik pojęć finansowych

Czym jest Rekomendacja T?

Każda pojedyncza rekomendacja jest to dokument wydany przez Komisję Nadzoru Finansowego i skierowany do banków. Według dość powszechnej definicji jest to zbiór zasad, określających dobre praktyki w zakresie zarządzania rynkiem detalicznych ekspozycji kredytowych. Spotkać się można również z definicją, która głosi, że Rekomendacja T jest rozporządzeniem KNF, będącym gwarantem nienaruszalności właściwych praktyk, a przede wszystkim chroniącym interesy kredytobiorców.

Rekomendacja T określa obowiązki banków w zakresie udzielania zobowiązań. Chodzi tu o zachowanie odpowiedniej ostrożności, po to, by  bilansować ryzyka. Za przykład może posłużyć wzięcie np. kredytu gotówkowego. Udzielenie przez bank kredytu wiąże się z ryzykiem niewypłacalności kredytobiorcy, ale również z ryzykiem, jakie ponosi klient zaciągając nieodpowiednio dobraną pożyczkę.

Warto jeszcze wspomnieć, że Rekomendacja T obowiązuje wszystkie banki, które działają na mocy przepisów prawa polskiego. W ramach tej rekomendacji znajdują się wszystkie produkty kredytowe, takie jak np. kredyt hipoteczny czy gotówkowy.

Rekomendacja T została po raz pierwszy przedstawiona przez KNF w 2010 roku. Weszła w życie rok później. W roku 2013 miała miejsce pierwsza nowelizacja rekomendacji a kolejna pojawiła się po upływie pięciu lat. Podstawą prawną wprowadzenia rekomendacji był artykuł 137, punkt 5 ustawy prawo bankowe.

Jakie zamiany wprowadziła Rekomendacja T?

W czasach, kiedy KNF opracowywało projekt Rekomendacji T, palącym tematem ekonomiczno-społecznym był problem rosnącego zadłużenia Polaków. Ta kwestia pojawiała się bardzo często w mediach, o czym warto wspomnieć, bo informacje te na ogół docierały do większości społeczeństwa. A co z Rekomendacją T, która miała być rozwiązaniem tej tendencji? Pomijając oczywiście specjalistyczne kanały informacyjne, na przykład biznesowe niestety informacji na ten temat brak w ogólnopolskich mediach sprzed dziesięciu lat. Pomimo upływu czasu pozyskanie pewnych informacji o tym dokumencie KNF nie zaszkodzi, a wręcz może bardzo pomóc.

Jaka była sytuacja kredytobiorców przed wprowadzeniem rekomendacji T? Otóż, kiedy Pan Kowalski udawał się po kredyt do Banku, aby dostać kredyt musiał spełnić warunek wskaźnika DTI (z ang. Debt to Income). A więc to, czy otrzyma kredyt zależało od tego, jaki był jego stosunek zobowiązań do dochodu netto. Banki regulowały ten wskaźnik we własnym zakresie, a więc jedne z nich – te bardziej liberalne w przyjętej polityce kredytowej - mogły udzielać wysokich kredytów klientom będącym na skraju zdolności kredytowej. Nasz Pan Kowalski mógł więc wtedy łatwiej uzyskać kredyt niż gdyby zdecydował się na to teraz. A dlaczego?

Rekomendacja T miała na celu minimalizację ryzyka wpadnięcia kredytobiorców w tak zwaną pętlę zadłużenia. Jednak, kiedy już została wprowadzona, pojawiło się wiele opinii, że jest ona zbyt restrykcyjna. Przykładowo w 2010 roku zobowiązania kredytowe nie mogły być większe niż maksimum 65% dochodów kredytobiorcy. Koniecznie trzeba tu zaznaczyć, że dotyczyło to klientów zarabiających powyżej średniej krajowej. Dla tych zarabiających mniej wskaźnik ten wynosił 50%.

Nowelizacja Rekomendacji T z 2013 roku

Rekomendacja w istocie napędziła wiele praktyk, które nie przynosiły ani bankom, ani konsumentom zbyt wiele dobrego.  Osoby, które nie mogły dostać kredytu w banku pozyskiwały pieniądze gdzie indziej np. w SKOK-ach lub firmach pożyczkowych. W efekcie poziom zadłużenia, zamiast maleć, rósł. W zaistniałej sytuacji KNF postanowiła nieco zmienić przepisy. Nowelizacja z roku 2013 wprowadziła następujące zmiany:

• likwidacja ograniczeń kosztów spłaty kredytu w stosunku do dochodów klienta;
• umożliwienie bankom skorzystanie z prostszej procedury oceny zdolności kredytowej, którą można zastosować gdy: koszt kredytu nie jest większy niż średnie miesięczne wynagrodzenie w branży przedsiębiorstw, pomnożone razy 4;
• gdy chodzi o udzielenie pożyczki nieratalnej dla stałego klienta banku. „Stałego” czyli takiego, który korzysta z usług jednego banku minimum pół roku.

Do czego była potrzebna nowelizacja z 2018 roku? I co tak naprawdę zmieniła?

Dotyczyła ona zmiany kursów walut w przypadku, kiedy klient zaciągnął kredyt w zagranicznej walucie. Jeżeli obsługa ekspozycji kredytowej w warunkach zmiany kursu walutowego miałaby przynieść straty kredytobiorcy bank musi o tym poinformować swojego klienta.

Podsumowanie

Rekomendacja T dotyczy sektora bankowego i zapoznanie się z nią z całą pewnością dostarczy potencjalnemu kredytobiorcy informacji na temat aktualnego stanu prawnego zawierania kredytów bankowych. Wiedza ta jest cenna nie tylko dla tych klientów, którzy w przeszłości zdecydowali się nabyć konkretny produkt finansowy i teraz chcą się zorientować w obecnie panującej sytuacji, ale też dla tych, którzy zdecydują się na wzięcie kredytu po raz pierwszy.

Tagi: rekomendacja knfrekomendacja tknfkredyt gotówkowy

Dodano: 04.06.2021