Srebrna gospodarka. Perspektywy rozwoju gospodarki dla seniorów

Opublikowano: 13 Sty 2023 Dagmara Konik 10 min. czytania

Kategoria: Domowe finanse

Sliver economy czy srebrna gospodarka jest to zjawisko ekonomiczne związane – jak można się domyślić – ze starzeniem się społeczeństwa. Jest to o tyle ciekawe, że mamy tutaj do czynienia z postępującymi zmianami polityki ekonomicznej zależnymi od zjawiska demograficznego. Ma to ogromne znaczenie nie tylko na rodzaj produktów i usług dostępnych na rynku, ale też na ich dystrybucję oraz rozwój kanałów sprzedaży.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • w jaki sposób gospodarka dostosowuje się do starzejącego się społeczeństwa,
  • jaką skalę ma to zjawisko,
  • czy seniorzy odnajdą się w nowych technologiach rządzących rynkiem.
Srebrna gospodarka. Perspektywy rozwoju gospodarki dla seniorów

Na czym polega zjawisko silver economy?

Każdy sprzedawca czy usługodawca wie, że na rynku funkcjonują różne grupy klientów, które można klasyfikować według rozmaitych kategorii. Jest to tzw. target – z ang. „cel” czyli tacy klienci, do których kierujemy konkretne produkty albo usługi. Jedną z kategorii grupującą klientów jest wiek. Ta klasyfikacja jest bardzo ważna, gdy inne potrzeby będą miały dzieci, młodzież, dorośli w końcu osoby starsze.

Silver economy polega na takim wytwarzaniu, dystrybuowaniu, a na koniec sprzedawaniu towarów i usług, by jak najefektywniej wykorzystać siłę nabywczą seniorów. Mówiąc prościej: rynek coraz bardziej dostosowuje się pod zaspokajanie potrzeb starszej części społeczeństwa. Dotyczy to naprawdę bardzo szerokich dziedzin, takich jak:

  • telekomunikacja,
  • informatyka,
  • kultura,
  • turystyka,
  • energia,
  • sektor bankowy,
  • rynek nieruchomości,
  • transport,
  • infrastruktura,
  • opieka medyczna.

Srebrna gospodarka w naukach ekonomicznych nie jest pojmowana jako system, lecz raczej jako wyzwanie wobec zmian demograficznych i zmiany w polityce przeciwdziałania i zwalczania problemów publicznych.

Dlaczego gospodarka dostosowuje się do seniorów?

Nie do dziś naukowcy i specjaliści od demografii alarmują, że mamy do czynienia ze zjawiskiem starzenia się społeczeństwa. Dzieje się to na całym świecie, nie tylko w Polsce. Ośrodek Informacji Organizacji Narodów Zjednoczonych opublikował dane dotyczące liczby osób powyżej 60-tego roku życia w 1950, 2000, 2020 i 2025 roku (dla 2025 roku -liczby spodziewane). Z kolei Encyklopedia Polskiego Wydawnictwa Naukowego przedstawiła zmiany ogólnej liczby ludności na świecie w XX i XXI wieku – zmiany odnotowane i spodziewane.

Jak starzeje się społeczeństwo na świecie?

Według powyższych źródeł stosunek osób starszych na świecie do ogólnej liczby ludności zmieniał się w czasie następująco:

  • 1950 r. - 2,52 mld ludzi na świecie w tym ok. 200 mln powyżej 60 roku życia,
  • 2000 r. - 6,07 mld ludzi na świecie w tym ok. 500 mln powyżej 60 roku życia,
  • 2020 r. - 7,76 mld ludzi na świecie w tym ok. 1 mld powyżej powyżej 60 roku życia,
  • 2025 r. - 8 mld ludzi na świecie w tym ok. 1,2 mld powyżej 60 roku życia (dane szacunkowe).

Zauważmy, że 1950 roku światowy odsetek osób starszych wynosił tylko ok. 7,94 %, w 2000 roku 8,24%, w 2020 roku było to już 12,89%, a już całkiem niedługo, bo w 2025 roku może to być aż 15%.

Jak starzeje się społeczeństwo w Polsce?

Na tle świata państwa europejskie wypadają znacznie gorzej, jeśli chodzi o odsetek starszych osób w kraju. Skupmy się jednak tylko na Polsce. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2005 roku ludzie powyżej 60-tego roku życia stanowili już 17,2% całego społeczeństwa. W 2020 roku było to aż 25,6%, natomiast w 2025 roku będzie to ok. 28%.

Co znamienne to fakt, że wydłuża się oczekiwana długość życia w naszym kraju. Jak czytamy w tabelach GUS, w 1997 roku dla mężczyzn było 68 lat, natomiast dla kobiet 77 lat. Z kolei w 2021 roku dla mężczyzn były to prawie 72 lata, a dla kobiet prawie 80 lat.

Można się spodziewać, że tendencja wzrostu średniej długości życia będzie rosnąca. To oznacza, że osób starszych będzie coraz więcej, skoro dożywają oni coraz większego wieku.

Zmiany w gospodarce są wymuszone przez demografię

W związku z tym, że liczba osób starszych gwałtownie rośnie podmioty oferujące towary i usługi muszą dostosowywać się do potrzeb seniorów. Gdyby tego nie robiły, to wówczas naraziłyby się na ryzyko spadku sprzedaży. To z kolei pociągnęłoby za sobą spadek rentowności przedsiębiorstwa, namnożyłyby się kłopoty finansowe, aż w końcu firma musiałaby zaprzestać działalności. Tymczasem, skoro seniorzy, których jest coraz więcej tak bardzo chętnie korzystają z ofert sprzedażowych – również tych za pośrednictwem internetu – to brak reakcji na ten trend byłby po prostu nieopłacalny.

Czym jest silver tsunami?

Silver tsunami jest zjawiskiem polegającym na gwałtownej dynamice zmian demograficznych, przejawiających się we wzroście w społeczeństwie odsetka osób powyżej 60 roku życia. Mówiąc inaczej: jest to gwałtowne starzenie się społeczeństwa. Problem ten budzi niepokój głównie w branży medycznej. Jednakże, gdyby się nad tym zastanowić, to silver tsunami stanowi potężne wyzwanie dla każdego sektora gospodarki.

Seniorzy, a zakupy w internecie

Według stereotypu osoby starsze nie obsługują internetu, gdyż tego nie potrafią albo nie chcą się nauczyć. Tymczasem nie jest to prawda. Pokłosiem pandemii koronawirusa COVID-19 było to, że seniorzy bardzo często korzystali z zakupów internetowych przy użyciu elektronicznej bankowości. Według statystyk podawanych przez Związek Banków Polskich w 2020 roku 60% seniorów bezproblemowo obsługiwało swoje konta za pomocą internetu.

Udowadnia to, że starsze pokolenie wcale nie ma trudności w korzystaniu z nowych technologii. Coraz częściej zauważamy, że samorządy organizują bezpłatne kursy informatyczne dla seniorów. Nierzadko takie szkolenia odbywają się w Klubach Seniorach lub Dziennych Domach Opieki Społecznej, dzięki czemu nawet ludzie samotni czy schorowani mają możliwość nadążania za zmieniającymi się trendami na rynku.

Seniorzy w internecie, a cyberprzestępczość

Wiele razy w mediach były podawane informacje o tym, że seniorzy padają ofiarami cyberprzestępców. Faktycznie, osoby starsze niekiedy zbyt łatwo okazują zaufanie nieznajomym w sieci i wciąż jest to spory problem. Jednakże, jak się okazuje, również osoby młodsze dają oszustom możliwość wyłudzenia ich danych czy też pieniędzy bezpośrednio z konta bankowego.

Sednem sprawy jest tutaj odpowiednia edukacja w kwestiach bezpieczeństwa w sieci. Bez niej, nieważne ile dany użytkownik będzie miał lat – złodziej wykorzysta jego niewiedzę. Na szczęście zajęcia z policjantami i specjalistami ds. bezpieczeństwa coraz częściej odbywają się nie tylko w szkołach, ale też innych placówkach, dzięki czemu również senior korzystając z sieci może być bezpieczniejszy.

Seniorzy, a sektor bankowy

W dzisiejszych czasach często jest tak, że seniorzy w znacznym stopniu wspierają finansowo młodszych członków rodziny – dzieci i wnuki. Jednocześnie starsi klienci wykazują dużą chęć do oszczędzania, a poza tym trwale przywiązują się do konkretnej instytucji finansowej i pozostają wierni danej marce. To wszystko sprawia, że z perspektywy banków seniorzy są coraz bardziej perspektywicznym klientem.

Srebrna gospodarka – perspektywy na przyszłość

Niestety, starzenie się społeczeństwa na dłuższą metę nigdy nie jest zjawiskiem pożądanym. Wywołuje ono bowiem negatywne skutki takie jak spadek odsetka osób w wieku produkcyjnym, załamanie się systemu emerytalnego czy zmniejszenie wydajności produkcji. Dostosowywanie się sprzedawców i usługodawców do klientów 60+ jest wprawdzie koniecznością, ale nie zniweluje do końca negatywnych następstw silver economy. Potrzebna jest tutaj przeciwwaga w postaci zwiększenia dzietności. Jednakże, jak pokazuje ostatnich kilkadziesiąt lat w Europie dzietność cały czas spada i póki co nie widać powodów, dla których tendencja ta miałaby się odwrócić.

Dodano: 04.11.2022

Czy ten artykuł był pomocny?


Ocena / gł.
Top