Zmiana stóp procentowych - wpływ na rynek

Opublikowano: 09 Lip 2023 Agnieszka Kłak 7 min. czytania

Kategoria: Poradnik Kredytowy

Stopy procentowe obecnie

Stopa referencyjna była podwyższana przez Radę Polityki Pieniężnej od października 2021 roku. Obecnie wynosi ona 6,75% i pozostaje niezmienna od 8 września 2022 roku. Ma ona wpływ na wysokość oprocentowania proponowanego przez Banki w produktach kredytowych. Wysokość maksymalnego oprocentowania regulowana jest o zapisy Kodeksu Cywilnego, które odnoszą się do wysokości stopy referencyjnej NBP. Regulacje wskazują, że wartość maksymalnego oprocentowania wylicza się wg wzoru: 

2 x (obowiązująca stopa referencyjna NBP + 3,5%)

Wobec tego maksymalna wysokość oprocentowania kredytu wynosi obecnie 20,50%. Dla klientów zmiana stóp procentowych oznacza wyższe koszty obsługi kredytu z tytułu płaconych odsetek, a dla banków wyższe wpływy z tego tytułu. Podwyższenie stóp procentowych jest jednym z narzędzi polityki pieniężnej, jakie mogą stosować banki centralne celem ustabilizowania nastrojów gospodarczych. Wysokie stopy procentowe, a zarazem droższe kredyty mają wyhamować aktywność gospodarczą i zapobiec wprowadzaniu przez banki większej ilości pieniądza na rynek.

Co powoduje podwyżka stóp procentowych?

W bardzo krótkim czasie dało się zauważyć, że wzrost stóp procentowych wpłynął negatywnie na sprzedaż kredytów. Duża część wcześniej zainteresowanych klientów spostrzegła, że teraz koszty wzrosły tak bardzo, że po prostu nie będzie ich stać na regularną spłatę zobowiązania. Co więcej, obniżyła się znacznie zdolność kredytowa Polaków. Coraz mniej klientów stawało się wypłacalnych w oczach banków.

Skoro więc wysokość stóp procentowych wpłynęła tak na koszty widniejące w ofertach kredytowych, to równie negatywnie wpłynęła na raty kredytów hipotecznych, które już były zaciągnięte. Nierzadko zdarzało się tak, że osoby, które jeszcze w 2021 roku płaciły ratę w wysokości 2000 zł miesięcznie, już w 2022 roku płaciły blisko 4000 zł. Zrozumiałym jest, że Rada Polityki Pieniężnej chciała przy pomocy stóp procentowych walczyć z inflacją i zahamować drastyczny wzrost cen innych produktów i usług, ale jednak spowodowało to ogromny wzrost cen kredytów.

Podwyżka stóp procentowych wpływa także na oprocentowanie lokat. Tutaj wiadomość była akurat dobra dla klienta. Duża stopa procentowa oznaczała zyski na lokacie na poziomie nawet 7,5% w skali roku. Jest to o wiele większa różnica niż kiedyś, kiedy to oprocentowanie wynosiło zaledwie 1-1,5%.

Jaki skutek wywołują niskie stopy procentowe?

Znaczne obniżenie stóp procentowych przez RPP dawało się zauważyć stopniowo od 2012 roku, natomiast to w 2020 roku w ciągu zaledwie dwóch miesięcy - od marca do maja - stopa referencyjna spadła z poziomu 1,5% do rekordowego 0,1%. Oczywiście wówczas wywołało to skutek odwrotny do tego, który spowodowały późniejsze, rosnące stopy procentowe. Kredyty stały się bardzo tanie, a to z kolei spowodowało większe zainteresowanie produktami finansowymi.

Osoby, które pomiędzy 2012 a 2020 rokiem były w trakcie spłacania kredytu mogły się ucieszyć, gdyż po takiej zmianie stóp procentowych ich raty się obniżyły. Mogli oni spokojnie spłacać zobowiązanie, mając miesięcznie nawet do kilkuset złotych więcej w kieszeni. Jednocześnie na rynku przybywało nowych klientów, a co za tym idzie banki pompowały ogromne ilości pieniądza do gospodarki, co potem przyczyniło się do wzrostu inflacji - w 2021 i 2022 roku.

Wspomnieliśmy, że gdy rosną stopy procentowe, to wówczas więcej można zyskać na lokacie bankowej. Jednakże w przypadku obniżenia stóp oprocentowanie na lokacie spada i w rzeczywistości nie można zarobić dużo więcej niż na zwykłym koncie oszczędnościowym.

Jak w przyszłości zmienią się stopy procentowe? Jak wpłynie to na rynek?

W związku z tym, że inflacja od paru miesięcy spada - z poziomu 18,4% w lutym do 11,5% w czerwcu 2023 roku - coraz częściej można usłyszeć pytanie o to, czy Rada Polityki Pieniężnej obniży stopy procentowe. Póki co nie ma przesłanek świadczących o tym, aby do tego doszło. Spadek inflacji jest wprawdzie zauważalny, lecz sam wskaźnik inflacyjny wciąż jest na wysokim poziomie, a ceny nadal rosną. Zdaniem wielu ekspertów jest prawdopodobne, że obniżka nastąpi z końcem 2023 lub na początku 2024 roku.

Raczej nie można się spodziewać obniżki wtedy, kiedy inflacja stanie się jednocyfrowa. Rada podwyższała bowiem stopy sukcesywnie już wtedy, gdy inflacja była na poziomie 6-7%. Być może, jeśli do końca 2023 roku inflacja spadnie poniżej 6% wówczas nastąpi obniżka - są to jednak spekulacje, a poza tym nikt nie zagwarantuje, że inflacja - która póki co spada - jeszcze nie wzrośnie.

Ewentualna obniżka stóp wywołałaby skutki już przez nas opisane - zwłaszcza w kontekście obniżenia kosztów kredytów. Jednakże czy tak się stanie - czas pokaże.

Tagi: oprocentowanienbpkredytstopa procentowa

Dodano: 20.03.2020