Co to jest Dyrektywa PSD2? Jaki ma wpływ na płatności?

Opublikowano: 11 Lis 2024 Agnieszka Kłak 8 min. czytania

Kategoria: Słownik pojęć finansowych

Czym jest Dyrektywa PSD 2?

Nazwa Dyrektywy PSD 2 jest skrótem od angielskich słów Payment Services Directive 2. Najprostsze tłumaczenie to: dyrektywa w sprawie serwisów płatniczych. Jednakże nie jest to oficjalna nazwa dokumentu. Brzmi ona inaczej: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego.

Przepisy dyrektywy weszły w życie zmieniając polski rynek wraz z nowelizacją ustawy o usługach płatniczych, która weszła w życie 20 czerwca 2018 r. PSD 2 dotyczy ściśle sektora bankowego. Zmiany, jakie ten dokument wprowadził obowiązują nie tylko banki ale też w dużej mierze dotyczą klientów. Przystosowanie się Polski do przepisów dyrektywy było obowiązkowe. Wszystkie banki, działające na terenie naszego kraju musiały dostosować się do PSD 2 do dnia 14 września 2019 r.

Sektor bankowy wobec zmian PSD 2

Oficjalnym powodem wprowadzenia przez Unię Dyrektywy PSD 2 była chęć ochrony interesów konsumentów, przede wszystkim w trakcie transakcji bezgotówkowych. Chodziło o zapewnienie klientom odpowiedniego bezpieczeństwa podczas realizacji takich transakcji. Ponadto PSD 2 miała na celu zminimalizować ryzyko wystąpienia nadużyć finansowych w obrocie bezgotówkowym.

Dla samych banków jedną z istotną zmian, jakie wprowadziła PSD 2 jest otwarcie na zagranicznych dostawców usług płatniczych. Są oni określani mianem dostawców zewnętrznych. Oznaczeni są skrótem TPP, który również skrywa w sobie angielskie słowa Third Party Provider czyli dostawca będący osobą trzecią. TPP mogą uzyskać informacje o kliencie banku, pod warunkiem, iż ten wyrazi zgodę na świadczenie usług. Są ich trzy rodzaje:

• AIS (Account Information Service) – informacja o koncie klienta, saldo oraz historia rachunku wszystkich kont bankowych, jakie klient posiada w różnych bankach, może też posiadać w jednym banku, wówczas dane dotyczą jednego konta,
• PIS (Payment Initiation Service) – inicjowanie z konta klienta w imieniu klienta płatności o określonej wysokości i skierowanej do konkretnego nadawcy, wraz z raportem dla klienta po zakończeniu płatności,
• CAF (Confirmation of the Availability of Funds) – potwierdzenie dostępność środków na koncie klienta.

Liczbę TPP oraz to, kto nimi zostaje podlega kontroli Komisji Nadzoru Finansowego.

Klient wobec zmian PSD 2

Jeżeli chodzi o klientów z ich punktu widzenia najbardziej istotnymi zmianami, które wprowadziła PSD 2 jest procedura tzw. silnego uwierzytelniania. Klient, w szczególności korzystający z bankowych usług online musi przejść dwa etapy weryfikacji swojej tożsamości. Musi uczynić to ponownie, kiedy dokonuje przelewu poprzez konto internetowe. Również inne czynności na koncie z wykorzystaniem narzędzi mobilnych wymaga potwierdzenia tożsamości.

Aby potwierdzić tożsamość klienta, banki musiały wprowadzić uwierzytelnianie składające się z dwóch z trzech dostępnych elementów. Tymi elementami są:

• informacja lub rzecz, którą posiada tylko i wyłącznie klient,
• indywidualna cecha klienta, której nikt inny nie może posiadać,
• dane, o których nie wie nikt, poza klientem.

Nie brzmi to zbyt konkretnie, a to ze względu na to, że każdy bank ma prawo przeprowadzać weryfikację na swój sposób. To oznacza, że możliwe jest iż ten sam klient będzie przechodził proces weryfikacji tożsamości nieco inaczej w dwóch różnych bankach. Najważniejsze jest tutaj zastosowanie przez bank dwóch z trzech elementów oraz to, aby elementy te się nie wykluczały. Gdyby tak było ich wiarygodność stałaby się bardzo niska.

Przed Dyrektywą PSD 2 klient musiał wpisać PIN na terminalu płatniczym, kiedy dokonywał transakcji opiewającej na kwotę wyższą niż 50 złotych. Przy czym liczba transakcji dokonanych pod rząd nie grała tutaj roli. PSD 2 zmieniło tę zasadę. Obecnie klient musi podać kod PIN kiedy:

• transakcja obejmuje sumę wyższą niż 650 złotych,
• dokonuje piątej transakcji pod rząd.

Ponadto te dwie okoliczności nie chodzą ze sobą w parze. To bank decyduje w którym z powyższych przypadków jego klient będzie musiał wpisać PIN.

Korzystając z serwisu bankowego klient, w kontekście procedury silnej weryfikacji:

• w przypadku sprawdzenia dawnej historii rachunku – musi skorzystać z narzędzia autoryzacyjnego,
• aby skorzystać z niektórych właściwości internetowej aplikacji banku – musi mieć ją w trybie aktywnym,
• aby zobaczyć powiadomienia aplikacji internetowej banku – musi podać kod PIN,
• korzysta w krótszym czasie z sesji bankowej niż przed dyrektywą,
• wpisuje zamaskowane hasła.

Dzięki PSD 2 klient ponosi mniejszą odpowiedzialność za nieautoryzowane transakcje oraz reklamacje są rozpatrywane szybciej. Co to oznacza?

• jeżeli klient nie jest świadomy kradzieży lub przywłaszczenia narzędzia do dokonywania płatności, np. karty płatniczej nie ponosi on odpowiedzialności,
• w przypadku dokonania nieautoryzowanej transakcji za pomocą karty płatniczej klient poniesie koszta do wysokości 50 euro, zaś pozostałą sumę zapłaci bank,
• czas rozpatrywania reklamacji wynosi 15 dni.

Czym jest Mała Instytucja Płatnicza?

Mała Instytucja Płatnicza jest to podmiot, wprowadzony przez PSD 2, który może świadczyć usługi płatnicze, dokonywane na małą skalę. MIP-em może stać się osoba prawna, osoba fizyczna lub podmiot nie będący osobą prawną, ale posiadający zdolność prawną. MIP nie potrzebuje uzyskać licencji na prowadzenie działalności, ale musi znaleźć się w rejestrze KNF. Obrót MIP-u nie może przekroczyć 1,5 mln euro miesięcznie oraz nie może przyjmować od jednego klienta kwoty wyższej niż 2 tys. euro.

Zmiany dotyczą także przelewów zagranicznych

Dyrektywa PSD 2 wprowadziła przejrzystość jeśli chodzi o opłaty i prowizje walutowych przelewów zagranicznych. Jak wiadomo, taka transakcja pociąga za sobą dodatkowe koszty. Koszty te obecnie są dzielone pomiędzy nadawcę i odbiorcę zgodnie z opcją SHA. Kiedyś można było ustalić na podstawie opcji BEZ i OUR kto pokryje koszt takiego przelewu - nadawca czy adresat. W tej chwili nie ma tych opcji do wyboru. 

Dodano: 21.08.2021