Co to jest spółdzielcze prawo własności?

Opublikowano: 22 Gru 2021 Sylwia Chrószcz 5 min. czytania

Kategoria: Słownik pojęć finansowych

W dzisiejszym artykule skupimy się na pojęciu „spółdzielcze prawo własności”, co ono oznacza? To pojęcie pojawia się czasami w kontekście wniosku kredytowego w pytaniu o status własności mieszkania. Spółdzielcze prawo własności to też pytanie o możliwość finansowania tego typu nieruchomości kredytem hipotecznym. 

Z tego artykułu dowiesz się:

  • czym jest spółdzielcze prawo własności, 
  • czym różni się od odrębnej własności lokalu, 
  • czy spółdzielcze prawo własności może wygasnąć, a jeśli tak, to z jakich powodów. 
Spółdzielcze prawo własności

Co to jest spółdzielcze prawo własności?

Spółdzielcze prawo własnościowe jest to pewien rodzaj ograniczonego prawa rzeczowego. Tłumacząc to najprościej, jest to taki rodzaj prawa, gdzie prawo własności, które przysługuje właścicielowi nie jest pełne. W tym przypadku wyróżniamy właściciela i użytkownika lokalu, przy czym właścicielem jest spółdzielnia mieszkaniowa, a użytkownikiem osoba posiadająca spółdzielcze prawo własności.

Czym te dwa podmioty różnią się od siebie?

Właściciel, czyli spółdzielnia mieszkaniowa ma prawo własnościowe do nieruchomości albo jest użytkownikiem wieczystym budynku oraz gruntu, na którym budynek stoi. Zgodnie z artykułem 1 ustęp 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, spółdzielnia ma możliwość prowadzenia księgi wieczystej dla danego lokalu. Można to na przykład wykorzystać w przypadku konieczności zaciągnięcia kredytu hipotecznego. Ponadto właściciel wydaje zgodę lub odmawia wydania zgody na przekształcenie lokalu mieszkalnego na lokal użytkowy, na przykład sklep z wędkami.

Użytkownik lokalu ma możliwość wynająć lokal innej osobie, umożliwić komuś korzystanie z lokalu zgodnie z przeznaczeniem bez opłat, oraz, oczywiście samemu korzystać z lokalu. Użytkownik może również wnioskować do właściciela o zmiany przeznaczenia lokalu z mieszkalnego na użytkowe. Ma również prawo sprzedać spółdzielcze prawo własnościowe, obciążyć go hipoteką, pozostawić komuś w spadku albo podarować. Prawo to podlega również egzekucji. Oprócz wspomnianej już ustawy o księgach wieczystych i hipotece, podstawą prawną istnienia spółdzielczego prawa własności jest artykuł 244 paragraf 1 kodeksu cywilnego. To tam jest właśnie mowa o tym, że spółdzielcze prawo własnościowe jest rodzajem ograniczonego prawa własności.

Podobieństwa i różnice, występujące między spółdzielczym prawem własności, a odrębną własnością lokalu.

Zarówno w tym, jak i w tym przypadku właściciel może wziąć kredyt hipoteczny na nieruchomość. Lokal można przekazać komuś do użytkowania, podarować, zapisać w testamencie czy też sprzedać. Tu i tu właściciel posiada prawo własności do części budynku, w której znajduje się lokal i użytkuje grunt, na którym stoi budynek.

A jakie są różnice? W odrębnej własności właściciel ma pełne prawo własności, przy spółdzielczej – ograniczone prawo własności. Odrębna własność zapewnia właścicielowi pełne prawo do przekształcenia przeznaczenia lokalu, spółdzielcza własność, jak powiedzieliśmy wcześniej wymaga do tego zgody spółdzielni. Osoba, posiadająca prawo odrębnej własności ma obowiązek prowadzenia księgi wieczystej, spółdzielnia ma możliwość prowadzenia księgi wieczystej.

Spółdzielcze prawo własności może jak najbardziej wygasnąć

Zdarzyć się to może w sytuacjach, kiedy spółdzielnia ogłosi upadłość lub zostanie zlikwidowana. Mówi o tym artykuł 17 z indeksem osiemnaście ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wówczas spółdzielcze prawo własności staje się prawem odrębnej własności i przechodzi na inny podmiot.

Inną sytuacją, kiedy spółdzielcze prawo własności wygasa i zamienia się w prawo odrębnej własności, jest sytuacja, kiedy osoba posiadająca spółdzielcze prawo własności złoży do spółdzielni odpowiedni wniosek. Prócz złożenia wniosku, powinny zaistnieć następujące warunki:

  • nie wolno zalegać z opłatami za czynsz;
  • trzeba spłacić kredyt, który ciąży na spółdzielni i który został przeznaczony do wybudowania danej nieruchomości;
  • grunt, na którym stoi budynek musi mieć jasną sytuację prawną;
  • należy wnieść opłatę za rozpatrzenie wniosku, a spółdzielnia rozpatruje wniosek w ciągu 6 miesięcy, po czym następuje podpisanie umowy o zmienieniu spółdzielczego prawa własności w prawo odrębnej własności. Umowę potwierdza notariusz i pobiera opłatę zgodną z taksą notarialną.

Tagi: prawo bankoweprawo

Dodano: 22.12.2021

Czy ten artykuł był pomocny?


Ocena / gł.
Top