Czym jest podatek Belki?

Opublikowano: 17 Cze 2023 Agnieszka Kłak 7 min. czytania

Kategoria: OszczędzanieSłownik pojęć finansowych

Posiadając własne dochody, a co za tym idzie – osobisty kapitał – musisz płacić różnego rodzaju daniny państwowe. Mnóstwo osób zdaje sobie sprawę, że od pensji brutto, którą uzyskują od pracodawcy odliczany jest m.in. podatek dochodowy. Jednakże niektóre podatki płacimy w sposób nie tak oczywisty. Tak jest w przypadku tzw. podatku Belki, który jest pobierany od uzysków, jakie wypracowały Twoje oszczędności.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • kiedy trzeba zapłacić podatek od zysków kapitałowych,
  • ile wynosi podatek Belki,
  • jak wygląda w praktyce rozliczanie podatku od zysków kapitałowych,
  • czy można uniknąć podatku Belki.
podatek belki

Co jest objęte podatkiem od zysków kapitałowych?

Podatek Belki – jego prawidłowa nazwa to podatek od zysków kapitałowych. W nomenklaturze prawniczej figuruje jako zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych. Jest to danina obowiązkowa i już od wielu lat jest płacona przez polskich obywateli. Podatek Belki obejmuje zyski, które powstały z racji pomnożenia kapitału. Dotyczy on:

  • rachunków oszczędnościowych,
  • lokat bankowych,
  • akcji,
  • obligacji,
  • funduszy inwestycyjnych,
  • walut wirtualnych,
  • instrumentów finansowych,
  • rynku Forex.

Warto wiedzieć, że podatek od zysków kapitałowych został wprowadzony w 2002 roku. Wówczas rząd Leszka Millera szukał sposobu na pozyskanie dodatkowych wpływów do Skarbu Państwa. Ministrem finansów był wówczas Marek Belka i to właśnie on zaproponował tę daninę, stąd wzięła się potoczna nazwa podatku.

Dlaczego trzeba płacić za swoje oszczędności?

Faktem jest, że podatkiem Belki objęte są zyski każdego obywatela, które pochodzą z tytułu pomnożenia prywatnego kapitału. W końcu dotyczy on także depozytów bankowych. Czemu zatem podatnicy mają dodatkowo płacić, skoro przecież mowa jest o kapitale pochodzącym z ich dochodów, które przecież już zostały opodatkowane? Niektórzy się na to oburzą, inny stwierdzą, że przecież Państwo Polskie musi mieć jakiś budżet, a to jest po prostu jedno ze źródeł publicznych pieniędzy. Czy tego, czy chcemy będziemy płacić podatek Belki, gdyż taki jest obowiązek ustawowy. Zmienić to się może dopiero wtedy, kiedy ustawodawca zdecyduje się zmienić przepisy prawne.

Podatek Belki – czy to duża danina?

Podatek Belki wynosi zawsze 19% kwoty uzyskanego zysku. Taka stawka obowiązuje od 2004 roku. W latach 2002-2004 danina ta była jeszcze wyższa i wynosiła 20%. Pomimo, że w swojej konstrukcji sam podatek nie jest skomplikowany, to jednak niejedna osoba miewa problem z jego prawidłowym wyliczeniem. Posłużymy się więc hipotetycznym przykładem, aby objaśnić jak należycie ustalać wysokość daniny.

Przykład. Pan Kowalczyk posiada 15 000 zł wolnego kapitału, uzyskanego z jego dochodów z pracy i teraz Pan Kowalczyk chce pomnożyć ten pieniądz na lokacie bankowej. Znalazł on lokatę 12-miesięczną, której oprocentowanie wyniesie 7%. Najpierw obliczmy ile wyniesie całkowity zysk kapitałowy w ciągu roku:

zysk z lokaty bez podatku = 15 000 zł x 0,07 = 1050 zł

Teraz trzeba wyliczyć 19% od powyższego wyniku:

podatek od zysku = 1050 zł x 0,19 = 199,5 zł

Obowiązuje tu zasada nakazująca zawsze zaokrąglać podatek w górę, tak więc ostateczna wartość to 200 zł.

Następnie policzmy, ile pieniędzy zostanie Panu Kowalczykowi po opodatkowaniu:

zysk z lokaty po potrąceniu podatku = 1050 zł – 200 zł = 850 zł

Jak więc widać gołym okiem zyski kapitałowe Pana Kowalczyka po uwzględnieniu podatku Belki zostały uszczuplone o 200 zł.

Rozliczanie podatku Belki

Wiemy już jak obliczyć podatek Belki. Ale co z jego odprowadzaniem? Czy trzeba to jakoś uwzględniać w rozliczeniu rocznym? Otóż odprowadzenie tej daniny odbywa się w dużej części przypadków bez udziału podatnika. Mimo wszystko znajdziemy kilka sytuacji, w których należy samodzielnie rozliczyć podatek Belki.

Rozliczenie podatku Belki od lokat i kont oszczędnościowych

Osoby fizyczne, które gromadzą kapitał na kontach oszczędnościowych lub na lokatach wcale nie muszą się przejmować podatkiem Belki. Daninę w takich przypadkach odprowadza sam bank. Bank jest płatnikiem podatku od zysków kapitałowych i to na nim spoczywa odpowiedzialność rozliczenia tego faktu z Urzędem Skarbowym.

Rozliczanie podatku Belki od obligacji

Podatek Belki płaci się także od obligacji Skarbu Państwa. Tutaj płatnikiem będzie emitent, czyli Skarb Państwa albo pośrednik – PKO Bank Polski lub Bank Pekao S.A. Osoba fizyczna również nie musi się kłopotać odprowadzaniem tej daniny. Jednakże, jeśli posiadasz obligacje figurujące na Giełdzie Papierów Wartościowych, to w tym przypadku musisz dokonać rozliczenia poprzez wypełnienie PIT-38. Zrobisz to w następnym roku, rozliczając się za rok podatkowy, w którym narosły odsetki od obligacji.

Podatek Belki a fundusze inwestycyjne

Podatek od dochodów kapitałowych należy również zapłacić od zysków z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, ale tylko pod warunkiem, że został osiągnięty jakiś zysk, a jednostki uczestnictwa zostały umorzone. Ponownie – podatnik nie musi się tutaj martwić o prawidłowe rozliczenie. Obowiązek ten spoczywa na agencie transferowym.

Czy zawsze trzeba płacić podatek Belki?

Istnieją takie sytuacje, gdy można osiągnąć faktyczny zysk od kapitału, a jednocześnie nie płacić podatku Belki. Posiadacz Indywidualnego Konta Emerytalnego uniknie płacenia daniny, jeśli wpłacał środki na konto przez 5 dowolnych lat kalendarzowych, a pieniądze wypłacił po tym jak ukończył 60 rok życia – albo 55 rok życia, jeśli skorzystał z prawa wcześniejszego przejścia na emeryturę.

Nie zapłaci podatku Belki także ten, kto posiada Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Tutaj warunkami są: wpłacanie środków przez co najmniej 5 lat i dokonanie wypłaty po 65 roku życia. Jednakże trzeba pamiętać, że w tym przypadku i tak zyski zostaną opodatkowane. Różnica jest taka, że zamiast podatku Belki wynoszącego 19% posiadać IKZE zapłaci zryczałtowany podatek dochodowy, który wynosi 10%.

Dodano: 17.06.2023

Czy ten artykuł był pomocny?


Ocena / gł.
Top