Co to jest weksel i jak jest wykorzystywany w kredytach?

• datę i miejsce wystawienia weksla,
• termin i miejsce płatności,
• nazwę remitenta wraz z jego siedzibą, czyli banku, który udzielił kredytu,
• klauzulę bezwarunkowego przyrzeczenia zapłaty np. „zapłacę” lub „zapłacimy” (zależnie od tego kto jest wystawcą),
• symbol waluty sumy wekslowej. 

Na wekslu in blanco nie występuje suma wekslowa, gdyż nie jest jeszcze znana. 

Deklaracja wekslowa

Weksel in blanco zwykle występuje razem z deklaracją wekslową, zwaną inaczej umową wekslową. To dokument, który określa zasady porozumienia ustalone przez bank z wystawcą weksla co do tego, kiedy i w jaki sposób weksel może być uzupełniony. Deklaracja wekslowa zawiera:

• oznaczenie wierzytelności, na której zabezpieczenie weksel został złożony (w przypadku kredytu będzie to oznaczenie umowy kredytowej),
• okoliczności, których wystąpienie będzie uprawniać bank do uzupełnienia weksla,
• kwotę, na którą weksel może być wypełniony (może ona być wskazana przez wskazanie konkretnej sumy albo w sposób opisowy np. „do wysokości wykorzystanego i niespłaconego kredytu wraz z odsetkami, prowizją i innymi należnościami banku”),
• określenie rodzaju terminu płatności zgodnie z Prawem wekslowym, np. w oznaczonym dniu, pewien czas po dacie wystawienia, za okazaniem, oraz w pewien czas po okazaniu. 

Gdy zabezpieczenie stanowi kilka weksli również taka informacja powinna się znaleźć w deklaracji wekslowej. Jeśli deklaracja wekslowa nie zostanie podpisana nie oznacza to, że weksel jest nieważny. 

Na czym polega przenoszenie prawa z weksla?

Przeniesienie prawa z weksla jest możliwe poprzez tzw. indos. Jest to oświadczenie napisanie na wekslu lub przedłużku, które składa zbywający. Wówczas zbywający staje się indosantem, natomiast nabywający - indosatariuszem. Jeżeli wszyscy indosatariusze weksla opierają swoje prawa na wcześniejszym indosie imiennym, to wówczas indos zyskuje status nieprzerwanego.

Oprócz wymienionych już rodzajów weksla,  można także wymienić rodzaje indosów:

• indos imienny/zupełny - mówiący, kim jest indosatariusz,
• indos in blanco - nie wskazuje indosatariusza imiennie,
• indos zastępczy/pełnomocniczy - uprawnia indosatariusza do wykonywania praw indosanta z weksla,
• indos zastawniczy - występuje, gdy indosant przekazuje indosatariuszowi weksel w zastaw.

Oprócz indosu prawa z weksla mogą zostać przeniesione poprzez przelew, dziedziczenie albo wręczenie.

Uzupełnienie weksla przez bank

Bank będzie miał prawo uzupełnić weksel in blanco wtedy, gdy kredyt, który on zabezpieczał, nie został spłacony w ustalonym terminie w całości lub części lub w tych sytuacjach, w których przysługuje mu prawo do żądania spłaty kredytu przed tym terminem. Bank nie ma prawa uzupełniać weksla, jeżeli nie wystąpiły okoliczności określone w umowie wekslowej (deklaracji wekslowej).

Weksel a całkowita spłata kredytu

Gdy kredyt zostanie spłacony całkowicie, wygasają również zabezpieczenia dla niego zawarte. Weksel może być płatny zarówno przy okazaniu jak i w pewnym odstępnie czasowym od okazania. Po spłacie kredytu bank nie ma prawa do uzupełnienia weksla. Nie wyklucza to jednak sytuacji, gdzie zaingerować mogą osoby działające w złej wierze. Obowiązkiem kredytobiorcy jest więc uzyskanie zwrotu dokumentu po zakończeniu spłaty kredytu.