Co zmieni nowa Ustawa o kredycie konsumenckim? Analiza projektu od UOKiK

Opublikowano: 26 Wrz 2025 Agnieszka Kłak 6 min. czytania

Kategoria: Blog finansowy

Z jakiego powodu procedowana jest nowa ustawa?

Projekt Ustawy o kredycie konsumenckim jest pokłosiem zmian, które narzuca unijna dyrektywa, tzw. CCD2. Pełna nazwa tego dokumentu to Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2023/2225 z dnia 18 października 2023 r.  w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę 2008/48/WE. Głównymi powodami wprowadzenia zmian mają być: większa ochrona konsumenta oraz ujednolicenie standardów w udzielaniu kredytu konsumenckiego. Produkt ten to w bankach częściowo kredyt gotówkowy, a w firmach pożyczkowych pożyczka ratalna i chwilówka. 

Poniżej opisaliśmy najważniejsze założenia projektu.

Nowe zasady udzielania kredytu

Kredytodawcy nie będą mogli udzielać zobowiązań pod warunkiem, że klient kupi dodatkowy produkt. Mowa tu np. o pakietach korzyści, prywatnych usługach medycznych czy poradach prawnych. Owszem, klient będzie miał możliwość nabycia takiego bonusu, ale nie będzie mogło stanowić to warunku do zawarcia umowy. 

Dokładniejsza ocena zdolności kredytowej

Banki i firmy pożyczkowe będą też musiały w sposób bardziej restrykcyjny dokonywać oceny zdolności kredytowej konsumenta. Nie będzie można stosować danych z mediów społecznościowych. Ocena stosunku dochodów do wydatków musi być rzetelna i merytoryczna, przez co automatyczne procesy oceny będą mogły zostać zanegowane. 

Obostrzenia informacyjne i reklamowe

Projekt ustawy wprowadza surowsze zasady dot. informacji o produkcie oraz materiałów reklamowych. Ważne będzie, by już na samym początku pojawiały najważniejsze informacje o kredycie, takie jak RRSO i inne koszty. Reklama nie będzie mogła sugerować, że zobowiązanie poprawia sytuację finansową klienta. Ponadto będzie musiała zawierać ostrzeżenia - np. "kredyt kosztuje".

Restrukturyzacja sposobem na windykację

W projekcie ustawy znajdujemy także mechanizmy, które mają zachęcać klientów do składania wniosków o restrukturyzację, oczywiście, w przypadku problemów ze spłatą kredytu. Ma to sprawić, że będzie mniej przypadków, kiedy to sprawa trafi do windykacji.

Zwiększenie odpowiedzialności kredytodawcy

Przed zawarciem umowy kredytowej z klientem kredytodawca będzie musiał się upewnić, że wnioskodawca:

• w pełni zrozumiał ofertę oraz wszystkie informacje na temat produktu,
• podjął decyzję w 100% świadomie,
• został prawidłowo poinformowany o przysługujących mu prawach w związku z automatycznym rozpatrywaniem wniosku oraz z umową,
• został ostrzeżony przed finansowymi skutkami zaciągnięcia kredytu,
• wcześniej otrzymał reklamę spełniającą nowy obowiązek informacyjny,
• nie będzie otrzymywał nachalnych ofert marketingowych,
• nie został sprofilowany przy wykorzystaniu danych behawioralnych,
• nie został poddany presji podjęcia szybkiej decyzji o wzięciu kredytu.

Odpowiedzialność banków i firmy pożyczkowych będzie większa, gdyż za załamanie nowych zasad UOKiK będzie mógł nałożyć dotkliwą karę. Prócz tego klient będzie miał więcej przesłanej do tego, by skutecznie żądać sankcji kredytu darmowego.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Projekt ustawy został opublikowany na stronie UOKiK 7 lipca 2025 r. i obecnie jest na etapie opiniowania. W dalszym kroku trafi do prac Rady Ministrów, a następnie znajdzie się w Sejmie, gdzie będzie dalej procedowany. Zgodnie z wytycznymi unijnymi państwa członkowskie mają przyjąć nowe akty prawne do 20 listopada 2025 r., natomiast stosowanie zmian w praktyce musi nastąpić najpóźniej 20 listopada 2026 r. 

Co to oznacza dla kredytodawcy, a co dla klienta?

Jeśli chodzi o optykę klienta, to z jednej strony rzeczywiście może on być bardziej chroniony przed nadmiernym zadłużeniem. Z drugiej zaś może być mu trudniej zaciągnąć zobowiązanie. W przypadku nagłej potrzeby i towarzyszącej temu zawiłej sytuacji finansowej (np. aktywne zadłużenie) będzie nieraz zmuszony do szukania finansowania w innych miejscach.

Z kolei instytucje finansowe będą miały nałożone nowe obowiązki wg wyżej opisanych zmian. W istocie będzie to bardzo duża reforma na rynku finansowym. Oczywistym jest, że każdy podmiot finansujący dba o rzetelny i zaufany wizerunek swojej marki. Jakkolwiek część przepisów w projekcie może wzbudzać kontrowersje. Związek Przedsiębiorstw Finansowych zaapelował do UOKiK o konferencję uzgodnieniową w celu wypracowania merytorycznego stanowiska nad zmianami prawnymi na rynku finansowym w Polsce. 

Dodano: 26.09.2025