Banki spółdzielcze w Polsce

Opublikowano: 06 Wrz 2022 Agnieszka Kłak 10 min. czytania

Kategoria: Słownik pojęć finansowych

Jak działa bankowość spółdzielcza w Polsce?

Bankowość spółdzielcza w Polsce działa na podstawie Ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Dodatkowo obowiązują tutaj przepisy Ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze. Bank spółdzielczy jest inną instytucją niż banki komercyjne (w formie spółek akcyjnych) i banki państwowe. Właściciele banku spółdzielczego to spółdzielcy. Inaczej można ich określić spółdzielnią, czy gronem osób, które zebrały się w celu spełnienia swoich potrzeb i celów gospodarczych.

Bank spółdzielczy posiada swoją strukturę organizacyjną, która jest ściśle powiązana z właścicielem, czyli ze spółdzielcami. W ramach tej struktury standardowo powoływane są i funkcjonują:

• rada nadzorcza – pełni funkcję kontrolną nad spółdzielnią,
• zarząd – pełni funkcję reprezentacyjną spółdzielni oraz pełni funkcję zarządczą nad działalnością spółdzielni,
• walne zgromadzenie – pełni funkcję decyzyjną banku czyli formułuje i zatwierdza decyzje.

Banki spółdzielcze często bywają mylone ze spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi. Przyczyną pomyłek może być fakt, że w obu tych pojęciach występuje przymiotnik „spółdzielczy”, który trafnie wskazuje właściciela instytucji. Jednakże różnią się one znacznie od banków. Nieliczne podobieństwa to:

• fakt, że zarówno banki spółdzielcze jak i SKOK-i podlegają przepisom Ustawy Prawo spółdzielcze,
• fakt, że w obu przypadkach właścicielami są spółdzielcy.

Natomiast wśród różnic można wymienić to, że:

• banki spółdzielcze są instytucjami bankowi, zaś SKOK-i to instytucje pozabankowe,
• SKOK-i działają na podstawie Ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych,
• klientem banku spółdzielczego może być każdy, klientem SKOK-u może zostać tylko członek SKOK-u.

Banki spółdzielcze w Polsce

Według Krajowego Związku Banków Spółdzielczych obecnie na terenie naszego kraju funkcjonuje 12 banków spółdzielczych, które bądź to są samodzielne, bądź są zrzeszone w Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. albo w SGB-Banku S.A. Do tych banków należą:

• Bank Spółdzielczy w Bydgoszczy,
• Polski Bank Spółdzielczy w Ciechanowie,
• Bank Spółdzielczy w Wisznicach,
• Bank Spółdzielczy w Rutce – Tartak,
• Warmińsko-Mazurski Bank Spółdzielczy, 
• Bank Spółdzielczy w Brodnicy,
• Wschodni Bank Spółdzielczy w Chełmie,
• Krakowski Bank Spółdzielczy,
• Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie,
• Bank Spółdzielczy w Mikołajkach,
• Wielkopolski Bank Spółdzielczy,
• Bank Spółdzielczy w Rabie Wyżnej,

Bank spółdzielczy – konto osobiste 

Konto osobiste w banku spółdzielczym możne założyć każdy, kto jest zainteresowany otworzeniem i prowadzeniem rachunku akurat w tej instytucji. Oferty są zmienne, w zależności od banku. Również czas ma tu znaczenie – nie ma nigdy jednej, stałej puli ofert, zmienia się ona wraz ze zmianami na rynku, dostosowuje do aktualnych potrzeb klienta. Jednakże faktem jest to, że zazwyczaj można spotkać się z różnymi rodzajami kont osobistych. Jakie one są i dla kogo są przeznaczone?

• jedną z grup klientów będą osoby, które nie mają żadnego konta w innej instytucji bankowej, gdzie mogliby gromadzić środki wyrażone w złotówkach – często takie konto określane jest „przyjaznym”, „pierwszym” lub „podstawowym”,
• konto internetowe przede wszystkim jest skierowane do osób młodych, w tym studentów, którzy większość transakcji oraz spraw związanych z ich rachunkiem będą załatwiać przez internet – przy czym nie ma tu przeszkód, by takie konto posiadały również osoby starsze, o ile radzą sobie z obsługą narzędzi internetowych,  
• istnieją również konta przeznaczone dla ekskluzywnych klientów, umożliwiające na przykład darmowe korzystanie z bankomatów na całym świecie albo dające możliwość umieszczenia środków na atrakcyjnej lokacie – takie konta często funkcjonują pod szyldem „specjalnej oferty” albo „VIP konta”,
• dzieci i młodzież również mogą mieć swoje konto w banku spółdzielczym, jeżeli taka jest wolna rodziców – skierowane do osób poniżej 18 roku życia.

Bank spółdzielczy – kredyt

Banki spółdzielcze podobnie jak banki komercyjne oferują swoim klientom różne rodzaje kredytów. Z czysto prawnego punktu widzenia, produkty te funkcjonują tak samo zarówno w komercyjnych instytucjach, jak i w bankach spółdzielczych. Jednakże szczegóły oferty oraz warunki konkretnego produktu finansowego różnią się w obu tych rodzajach banku.

Klient banku spółdzielczego może np. zaciągnąć kredyt gotówkowy. Pieniądze mogą zostać przeznaczone na dowolny cel, jednakże klient uzyska mniej środków niż w banku komercyjnym. Wystarczy spojrzeć na aktualne oferty. Kredyt gotówkowy może opiewać nawet na 300 000 tys. złotych, jeżeli jest zaciągnięty w placówce komercyjnej – 100 tys. jeżeli w banku spółdzielczym. Okres kredytowania jest też znacznie krótszy i wynosi średnio od 4 do 8 lat.

Kredyt hipoteczny to kolejny produkt, który może się znaleźć w ofercie banku spółdzielczego. Tutaj klient może przeznaczyć środki na konkretny cel np. budowa własnego domu rodzinnego czy kupno mieszkania. Może też skorzystać z oferty, gdzie zabezpiecza kredyt hipoteką na swojej nieruchomości, po czym wydaje pieniądze na dowolny cel. Możliwe jest również zaciągnięcie kredytu hipotecznego konsolidacyjnego. To dobre rozwiązanie dla tych, którzy mają już kilka zobowiązań do spłacania, a chcieliby wyjść ze spirali długów.

Bank spółdzielczy – pozostałe produkty

To jak wygląda pula ofert zależy od konkretnego banku. Jednakże trzeba powiedzieć, że patrząc na aktualne oferty dostępne na rynku, banki spółdzielcze prezentują klientom dość szeroki wachlarz możliwości. Oprócz wspominanych już kredytu gotówkowego i hipotecznego, klient banku spółdzielczego może nabyć następujące produkty finansowe:

• kredyt inwestycyjny,
• kredyt studencki,
• karty kredytowe,
• karty przepłacone.

Bank spółdzielczy a bank komercyjny – różnice              

Skoro istnieją ewidentne podobieństwa w obsłudze klientów i ofertach jakie oferują banki spółdzielcze a banki komercyjne, to co tak naprawdę odróżnia od siebie obie te instytucje? Otóż dużo. Należy pamiętać, że między nimi występują następujące różnice:

• banki komercyjne mają zasięg ogólnokrajowy, banki spółdzielcze – lokalny, czyli najczęściej ich oddziały czy filie nie przekraczają granic paru powiatów,
• banki komercyjne prowadzą ogólnokrajowy marketing, ich reklamy docierają do bardzo dużego grona odbiorców, banki spółdzielcze reklamują się w danym regionie, w którym działają,
• banki komercyjne nastawione są na maksymalizację zysków, co wynika z ich zasięgu, a w przypadku banków spółdzielczych wysokość zysków zależy od zamożności mieszkańców regionu, w którym działa bank.

Trzeba też pamiętać, że jeżeli jest mowa o zasięgu, to banki spółdzielcze mogą też w pewnym stopniu różnić się od siebie. Bank spółdzielczy działający np. w Krakowie będzie miał szansę pozyskać więcej klientów niż bank spółdzielczy działający na terenie małej gminy.

Przeglądając mapę naszego kraju, możemy znaleźć podmioty często funkcjonujące pod nazwą Gospodarczy Bank Spółdzielczy, aczkolwiek działające na terenie ledwie jednej miejscowości. Takie GBS-y znajdziemy m.in. w Strzelinie czy Gorzowie Wlkp. Z kolei wśród podmiotów zrzeszonych w ramach Spółdzielczej Grupie Bankowej znajdziemy takie banki, jak Łódzki Bank Spółdzielczy czy Express Bank Spółdzielczy w Rzeszowie.

Tagi: banki w polscebank spółdzielczy

Dodano: 24.08.2021