Rata równa i malejąca. Jakie są różnice?

Opublikowano: 31 Sie 2022 Agnieszka Kłak 11 min. czytania

Kategoria: Poradnik Kredytowy

Co to jest rata kredytu?

Po pierwsze musimy sobie zadać pytanie co to jest rata kredytu gotówkowego? Rata ma różne formy, może to być sprzedaż ratalna, zaciągnięty kredyt w banku lub innej instytucji finansowej. Krótko mówiąc rata jest to część kwoty, którą musimy spłacić przy udzielonym nam kredycie w ustalonym czasie przez bank. Najczęściej występują raty miesięczne. Składają się z dwóch części:

• raty odsetkowej
• raty kapitałowej.

Na wysokość raty mają wpływ kwota kredytu zarówno gotówkowego, jak i kredytu konsolidacyjnego oraz okres jego spłaty. Od tych dwóch czynników zależy wysokość raty, którą będziemy spłacać. Rata kapitałowa to nic innego jak kwota całego kredytu podzielona na ilość miesięcy ustalonych przez klienta z bankiem, a rata odsetkowa jest  kwotą dodaną do raty kapitałowej zależną od oprocentowania udzielonego kredytu - na podstawie wysokości oprocentowania bank nalicza odsetki.

Do raty może być również doliczone ubezpieczenie. Na czym polega to ubezpieczenie? Ubezpieczenie jest pakietem usług dodatkowych chroniących nasze życie i zdrowie w przypadku zdarzeń objętych polisą. Stanowi ono również zabezpieczenie dla banku w zakresie spłaty kredytu. W sytuacji np. poważnych problemów ze zdrowiem spłatę kredytu może przejąć na siebie towarzystwo ubezpieczeniowe. 

Jeżeli interesuje Cię w aspekcie tego zagadnienia kredyt hipoteczny, to przeczytaj ten artykuł, aby dowiedzieć się, jak obliczana jest równa, a jak malejąca rata kredytu hipotecznego.

Od czego zależy wysokość raty kredytu?

Wysokość raty kredytu będzie zależeć przede wszystkim od kwoty kredytu i okresu kredytowania. Rata będzie zależeć również od wartość oprocentowania kredytu. To część kredytu, na którą większość z nas zwraca szczególną uwagę. Wielkość oprocentowania zależna jest w dużej mierze od marży kredytowej. Jest to element stały kredytu określany przez banki w zależności od wewnętrznej polityki kredytowej i strategii przyjętej wobec klientów. Przykładowo w przypadku kredytów hipotecznych może mieć na nią wpływ np. nasz wkład własny w kredytowaną nieruchomość. Wyższy wkład własny to dla banku niższe ryzyko transakcji kredytowej więc może zaproponować klientowi udzielenie tańszego kredytu. Decyduje o tym również ubezpieczenie często oferowane klientom w banku w ramach zaciągniętego kredytu. 

Kluczowe znaczenie ma również wybór okresu kredytowania. Jeśli przyszły kredytobiorca weźmie kredyt na krótki czas spłaty to rata będzie wyższa. Natomiast wydłużenie czasu spłaty kredytu powoduje zmniejszenie raty. I to znacząco wpływa na budżet domowy każdej osoby, która zaciągnęła kredyt gotówkowy lub hipoteczny. 

Co to jest rata równa?

Rata równa (annuitetowa) to rata stała przez cały okres spłacania kredytu. Większość pożyczających przeważnie decyduje się na takie raty, ponieważ wraz z upływem spłaty zaciągniętego zobowiązania maleją miesięczne odsetki, które na początku są wyższe, a potem niższe. Część kapitałowa raty również maleje wraz z upływem czasu przeznaczonego na spłatę kredytu lub pożyczki. 

Co to jest rata malejąca?

Rata malejąca jest również nazywana ratą kapitałową, ponieważ część kapitałowa raty jest stała w całym okresie spłacania kredytu. Dzieli się kwotę kredytu przez ilość rat, co daje nam łączną ratę kapitałową i dodajemy do niej odsetki obliczane na podstawie zmniejszającego się kapitału do spłaty (rata odsetkowa). W tej konstrukcji raty na początku kredytowania rata ma wyższą wartość niż na końcu okresu spłaty. Dodatkowo wysokość raty maleje wraz z okresem spłaty. Na skutek coraz mniejszego salda do spłaty odsetki są coraz niższe. 

Rata równa czy malejąca - co wybrać? Jakie są ich zalety i wady?

Jakie są zalety i wady rat równych oraz malejących? Różnice między tymi dwoma pojęciami widać szczególnie przy kredytach hipotecznych. Wybierając ratę równą przy kredycie długoterminowym nasze odsetki będą zdecydowanie większe niż przy racie malejącej. Oznacza to, że przy ratach malejących kapitał jest spłacany szybciej, więc odsetki są naliczane od coraz mniejszej kwoty (wartością zmienną są tutaj tylko odsetki).

Zaletą jest również niższy koszt całkowity przy wyborze raty malejącej. Natomiast wadą są wyższe kwoty rat na początku spłacania takiego kredytu. Wielu z nas kupując nieruchomość ma na początku wiele innych kosztów np. związanych z remontem więc zależy nam na jak najbardziej optymalnej wysokości raty. W przypadku kredytów z ratą malejącą występują odmienne reguły liczenia zdolności kredytowej, które mogą się przekładać na to, że będą one bardziej dostępne dla osób z wyższymi dochodami. 

Z kolei zaletą raty równej jest fakt, że nie wymaga ona od nas wysokiej zdolności kredytowej. Poza tym jej spłata jest równa w całym okresie kredytowania (przy założeniu braku zmiany stóp procentowych, jeśli kredytu posiada oprocentowanie zmienne). Jest to duże ułatwienie dla każdego z nas, by móc łatwiej zaplanować swoje domowe wydatki. 

Ogólną zaletą jest to, że jest możliwość zamiany rat przy kredycie poprzez zmianę harmonogramu spłat i konstrukcji umowy. Jednak musimy liczyć się z tym, że bank będzie sprawdzał ponownie naszą zdolność kredytową. Wymogiem będzie podpisanie aneksu do umowy, który zwykle jest opatrzony dodatkową odpłatą. 

Jak wygląda w praktyce spłacanie rat równych a jak malejących?

Niezależnie od tego, jaki rodzaj rat spłacamy, to zawsze terminy określa harmonogram spłaty kredytu. W przypadku rat równych miesiąc po miesiącu, termin po terminie spłacamy taką samą kwotę. Natomiast w przypadku rat malejących jest tak, że w pierwszych latach spłaty zobowiązania płacimy najwięcej, potem mniej, a końcowe raty bywają nawet dwukrotnie niższe niż te początkowe.

Podsumowanie 

Różnice między ratami równymi a malejącymi są znaczące. Jakie raty wybrać? Trzeba przede wszystkim dobrze oszacować, co nam będzie się bardziej opłacało. Czy wybrać raty równe gdzie całkowity koszt spłaty kredytu będzie wyższe, ale kwoty rat będą stałe przez cały okres kredytowania dzięki, czemu można sobie zaplanować budżet? Czy wybrać raty malejące, gdzie rata jest największa na początku, ale wraz ze zmniejszającym się okresem spłaty kredytu będzie dużo mniejsza?

Należy także wziąć pod uwagę fakt, że przy kalkulacji rat bank bierze pod uwagę naszą zdolność kredytową. Teoretycznie większy odsetek kredytobiorców będzie miał szanse na zaciągnięcie kredytu z ratą równą. Inaczej może być w przypadku rat malejących, gdzie rata jest relatywnie wyższa w początkowym okresie kredytowania. Nie każdy kredytobiorca będzie miał na nią zdolność kredytową. Tylko my sami możemy zdecydować, co dla nas będzie najlepsze. Część decyzji w tym zakresie będzie leżeć także po stronie banku. Warto więc przed decyzją o zaciągnięciu kredytu rozpatrzyć obie opcje poprzez porównanie ofert tak, aby wybrać ratę, która najlepiej będzie pasować do naszego domowego budżetu. 

Tagi: rata malejącarata odsetkowarata annuitetowarata

Dodano: 09.11.2020