Harmonogram spłat - jak go czytać?

Opublikowano: 28 Maj 2020 Anna Krzysteczko 7 min. czytania

Kategoria: Poradnik Kredytowy

Harmonogram spłaty pożyczki

Jeżeli zaciągamy pożyczkę ratalną lub kredyt, wówczas ich spłata następuje w ratach zgodnie z ustalonym harmonogramem. Podział zobowiązania na raty ułatwia nam zwrot całej sumy kapitału z dodatkowymi kosztami w skład, których wchodzi oprocentowanie, prowizja oraz ewentualne dodatkowe koszty. Wszystkie te pozycje rozterminowane są na poszczególne raty.

Wraz z umową pożyczkową, pożyczkobiorca otrzymuje wymagane prawem inne dokumenty, w tym regulamin, tabelę opłat i prowizji oraz wspomniany powyżej harmonogram spłat. W harmonogramie w postaci tabelarycznej widzimy co najmniej datę spłaty raty oraz jej wysokość. Informacje zawarte w harmonogramie spłaty pożyczki pomagają nam w terminowej spłacie rat oraz jesteśmy w stanie odczytać ile jeszcze rat pozostało do końca trwania pożyczki.
Poniżej przedstawiamy przykładowy harmonogram rat pożyczki:
Tabela: Przykładowy harmonogram spłaty pożyczki

Harmonogram spłat a rodzaje rat kredytów

Wysokość rat kredytowych uzależniona jest od wielu czynników - w tym prowizji, odsetek oraz kosztów. W planie spłat kredytu, każda pozycja jest wyliczana zgodnie z matematycznym modelem stosowanym przez Bank lub firmę pożyczkową. Najczęściej stosowane są:

1. Raty równe (inaczej nazywane raty stałe lub annuitetowe) - jest to najbardziej popularny sposób wyliczania rat kredytu lub pożyczki. Cechuje się on tym, że w każdym miesiącu rata do spłaty jest tej samej wysokości. Jest to bardzo wygodne dla osób spłacjących swoje zobowiązanie ponieważ dokładnie wiedzą jaką kwotę mają spłacić. Na początku część odsetkowa jest zazwyczaj większa od części kapitałowej - natomiast proporcje odsetkowo-kapitałowe zmniejszają się z każdym miesiącem. Przy krótkich kredytach - suma odsetek jest bardzo podobna do rat malejących - różnicę widać dla kredytów udzielanych na długie okresy. Wzór na wyliczanie rat annuitetowych wygląda następująco:

     gdzie:
     RR – wysokość raty równej
     KK – kwota udzielonego kredytu
     opr – oprocentowanie kredytu w skali roku
     k – liczba rat płatnych w ciągu roku
     n – liczba rat

    W Excelu do wyliczenia wysokości raty stałej stosujemy funkcję PMT(opr/12;n;KK)

2. Raty malejące - w tym sposobie wyliczania spłat zazwyczaj rata kapitałowa jest stała, a rata odsetkowa co miesiąc jest mniejsza. Tym sposobem każda kolejna rata do spłaty jest mniejsza. W odróżnieniu od rat stałych w ratach malejących spłacimy sumarycznie mniej odsetek - lecz w zamian w czasie trwania pożyczki lub kredytu korzystamy z mniejszej części kapitału (po prostu spłacamy go szybciej) - widoczne jest to dla długich okresów spłaty - np. w kredytach hipotecznych.
   Wzór na wyliczanie rat malejących wygląda następująco:
   gdzie:
   Rata(x) – Kwoty konkretnej raty kredytu
   KK – kwota udzielonego kredytu
   opr – oprocentowanie kredytu w skali roku
   x – konkretna rata kredytu
   n – liczba rat

Chwilówka a harmonogram

Do zobowiązania w postaci chwilówki nie stosuje się harmonogramu spłaty pożyczki. Chwilówka to pożyczka, która spłacana jest jedną ratą. W treści umowy zawarte są wszystkie informacje dotyczące kwoty spłaty i terminu spłaty.

Infolinie instytucji pozabankowych

Nie zawsze pożyczkobiorca posiada harmonogram, z którego może zaczerpnąć informacje ile rat zostało jeszcze do końca pożyczki. Wygodnym sposobem na uzyskanie potrzebnych informacji jest wykonanie połączenia telefonicznego na infolinię danej instytucji pozabankowej.

Konsultant poprosi o podanie przez pożyczkobiorcę danych zawartych w dowodzie osobistym, w celu weryfikacji pożyczkobiorcy,  czyli: imię , nazwisko , data urodzenia , numer PESEL, w niektórych przypadkach również  o numer umowy pożyczkowej . Po pozytywnej weryfikacji konsultant infolinii instytucji pozabankowej  odpowie zainteresowanemu pożyczkobiorcy na zadane pytania. W tym przypadku poda informację ile rat zostało do końca pożyczki .

Harmonogram spłat a raport BIK

BIK to Biuro Informacji Kredytowej, którego zadaniem jest  gromadzenie, integrowanie i udostępnianie danych dotyczących historii kredytowej klientów, ale nie tylko banków, a również instytucji pozabankowych .

Prawie wszystkie instytucje finansowe sprawdzają w BIK wiarygodność finansową swoich klientów i także przekazują informacje dotyczące zaciągniętych pożyczek, które regularnie aktualizują.

Jedną z danych, które instytucje finansowe przekazują do BIK to wysokość rat oraz terminowość ich spłaty, która jest oparta właśnie na danych z harmonogrmu spłat pożyczki lub kredytu.

Na podstawie tego przykładu pożyczkobiorca lub kredytodawca w łatwy sposób sprawdzi datę zapadalności raty oraz kwotę do całkowitej spłaty. Na podstawie zawartych danych może także łatwo wyliczyć ile jeszcze rat pozostało do spłaty pożyczki.

Dane z BIKu służą do wyliczania zdolności kredytowej kredytobiorcy, ogólnego stanu zadłużenia potencjalnego klienta oraz służą do pozyskania informacji o terminowości spłat klienta. Wszystkie te informację podawane są do Biura Informacji Kredytowej na podstawie planu spłaty kredytu. 

Zaktualizowano: 08.09.2021