Bezpieczny Kredyt 2% - KNF zmieniła rekomendację, jak wzrośnie zdolność?

Opublikowano: 02 Lip 2023 Agnieszka Kłak 5 min. czytania

Kategoria: Kredyty hipotecznePoradnik Hipoteczny

Co się zmieniło w kwestii zdolności kredytowej Polaków?

W lipcu 2022 roku pisaliśmy o tym jak pogorszyła się zdolność kredytowa Polaków z powodu podwyżki stóp procentowych. Dla niejednego klienta oznaczało to nawet dwukrotne pogorszenie zdolności. To znaczy, jeżeli Pan Kowalski miał zarobki X i wydatki Y, to we wrześniu 2021 roku mógł dostać kredyt na kwotę 300 000 zł. Jednakże już w lipcu następnego roku bank udzieliłby mu kredytu hipotecznego maksymalnie na 150 000 zł, pomimo że Pan Kowalski miał takie same zarobki X i wydatki Y.

Zwykły kredyt hipoteczny stał się trudniej dostępny dla klienta. Miało to wiele negatywnych skutków, ale dwa główne były takie, że: po pierwsze – wielu klientów nie mogło zrealizować inwestycji kupna nieruchomości na własność; po drugie – z powodu znacznego spadku sprzedaży na rynku finansowym pojawił się kryzys.

Polski rząd postanowił wprowadzić ustawowe liczne dofinansowania do zobowiązań poprzez wdrożenie programu Pierwsze Mieszkanie, a w tych ramach Bezpiecznego Kredytu 2%. 19 czerwca 2023 roku KNF opublikowała nowelizację Rekomendacji S dotyczącej przede wszystkim kredytów hipotecznych. To spowodowało wzrost zdolności kredytowej Polaków.

Przykładowe wyliczenia pokazują jak zmieni się zdolność kredytowa na rynkowych warunkach dla konkretnego klienta po jego przystąpieniu do BK2% i uwzględnieniu zmian w Rekomendacji S:

• z 100 000 zł na 131 560 zł,
• z 200 000 zł na 263 120 zł,
• z 300 000 zł na 394 680 zł,
• z 400 000 zł na 526 240 zł,
• z 500 000 zł na 600 000 zł.

Wyliczania zostały przeprowadzone przez Expander.

Czym jest Rekomendacja S?

Rekomendacja S to dokument wydany przez KNF i skierowany do instytucji bankowych – co ma swoje umocowanie w przepisach Ustawy Prawo bankowe. W dokumencie znajdują się wytyczne co do dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie.

Czego dotyczą zmiany Rekomendacji S?

W nowelizacji zostały wprowadzone nowe zasady, które dotyczą między innymi:

1. Bezpiecznego Kredytu 2% - objętym rządowym programem dopłat, gdzie bufor stanowiący zabezpieczenie na wypadek wzrostu stóp procentowych, może teraz wynosić mniej niż 2 p.p.
2. Rodzinnego kredytu mieszkaniowego – z gwarantowanym wkładem własnym. Odstąpiono tutaj od zasady rekomendowania bankom żądania wkładu własnego oraz nie udzielania kredytu na 100% wartości nieruchomości,
3. Modeli szacowania przez bank szczegółowej oceny ryzyka wcześniejszej spłaty kredytu.
4. Oczekiwań co do przekazywania przez banki klientom informacji o ryzyku związanym z udzieleniem zobowiązania.

Warto dodać, że wspominany bufor na poziomie 2 p.p. jest bardzo niski, a że ma on znaczenie przy ocenie zdolności kredytowej, więc po tych zmianach ocena powinna być korzystniejsza dla kredytobiorcy. Ocena ma być dokonywana z uwzględnieniem charakteru BK2% oraz szacowanej przez bank kwoty dopłat wynikających z ustaleń programu rządowego.

Po co zostały wprowadzone zmiany w Rekomendacji S?

Intencje wprowadzonych zmian są takie, aby banki mogły korzystniej oceniać kredytobiorców pod kątem wypłacalności. Ma to zwiększyć liczbę osób, dla których zobowiązanie na rządowych warunkach stanie się dostępne. Trzeba pamiętać, że niska stopa oprocentowania kredytu mieszkaniowego w BK2% obowiązuje przez pierwszych 10 lat kredytowania, a po tym czasie klient płaci raty po stawkach rynkowych.

Kiedy banki zastosują zalecenia Rekomendacji S?

Komisja nadzoru finansowego oczekuje, że zalecenia Rekomendacji S zostaną wprowadzone przez instytucje bankowe do ich działalności do 1 lipca 2024 roku. Jak więc widać gołym okiem pozostał rok do tego, aby móc stwierdzić czy wprowadzone zmiany zdały egzamin w praktyce.

Czy Rekomendacja S dotyczy tylko Bezpiecznego Kredytu 2%?

Nowelizacja swoim zakresem wykroczyła poza program rządowy. W przypadku kredytów z okresowo stałą stopą procentową dłuższą niż 5 lat bufor będzie mógł spaść poniżej 2,5 p.p., a jeśli kredytobiorca wybierze krótszy okres kredytowania, to bank będzie mógł jeszcze bardziej obniżyć bufor. Natomiast w kredytach ze zmiennym oprocentowaniem bufor nie będzie mógł być niższy niż 2,5 p.p.

Dodano: 02.07.2023