Zamrożenie WIBOR

Opublikowano: 17 Marzec 2022 Agnieszka Kłak 9 min. czytania

Kategoria: Poradnik Kredytowy

Co to jest WIBOR i jak wpływa na raty kredytów mieszkaniowych?

WIBOR jest jednym z ważniejszych czynników wyznaczających wysokość raty kredytów, w tym kredytów mieszkaniowych. Nazwa tej stawki pochodzi od określenia Warsaw Interbank Offered Rate. Stawka WIBOR wyznacza poziom średniej stopy procentowej na rynku międzybankowym po której banki komercyjne udzielają sobie pożyczek. Stawki WIBOR ustalane są codziennie o godz. 11:00 na podstawie średniej informacji od banków udzielających pożyczek. Inna ich nazwa to dealer rynku pieniężnego.

Na wysokość stawki WIBOR ma również wpływ Rada Polityki Pieniężnej ponieważ wyznacza ona wysokość stóp procentowych, w tym stopy referencyjnej i depozytowej, a wskaźnik WIBOR musi znajdować wartość pomiędzy ich przedziałami.

Oprocentowania kredytów mieszkaniowych oparte może być o stawki WIBOR 3M lub WIBOR 6M do których doliczana jest marża banku. Wraz ze wzrostem stóp procentowych zmianie ulegają również stawki WIBOR, a co za tym idzie oprocentowanie kredytu i wysokość miesięcznych rat.

Samodzielne zamrożenie WIBOR - czy to możliwe?

Gdy rosną stopy procentowe coraz więcej słyszy się o przewadze kredytów mieszkaniowych ze stałym oprocentowaniem. Podczas, gdy kredyty hipoteczne oparte na zmiennym oprocentowaniu notują rekordowe raty (a zapowiedzi ekonomistów wskazują na to, że będą jeszcze wyższe) wielu klientów zastanawia się nad możliwościami zmiany oprocentowania kredytów mieszkaniowych. Czy jest to możliwe?

Tak, banki dopuszczają możliwość sporządzenia aneksu o zmianę sposobu naliczania stawki oprocentowania kredytu w trakcie jego trwania. Wiąże się to jednak z ponownym badaniem zdolności kredytowej oraz koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów, zgodnie z tabelą opłat i prowizji za sporządzenie aneksu do umowy. Można zamienić posiadany kredyt ze zmienną stopą oprocentowania kredytu na stałą, ale nie będzie ona obowiązywać w całym okresie kredytowania. Na moment publikacji tego artykułu tylko BNP Paribas ofertuje kredyty ze stałą stopą oprocentowanie kredytu na okres 10 lat. W większości banków jest to okres 5 lat, zgody z wymogami Komisji Nadzoru Finansowego.

Rozwiązaniem może być również refinansowanie kredytu hipotecznego w innym banku. Ta operacja oznacza przeniesienie dotychczasowego kredytu np. w Alior Banku w całości do drugiego banku, przykładowo BNP Paribas. Oznacza to jednak oprócz ponownego badania zdolności kredytowej również poniesienie dodatkowych kosztów związanych z ponownym ustanowieniem zabezpieczenia hipotecznego danej nieruchomości np. koszt zmiany wpisów w księdze wieczystej.

Należy pamiętać, że gospodarka podlega cyklom koniunkturalnym i tak samo, jak stopy procentowe obecnie rosną również w przyszłości mogą obniżyć się. Jednak jaki będzie wymiar tych zmian trudno z całą pewnością przewidzieć.

Czy problem rosnącego WIBOR ma coś wspólnego ze sprawami frankowymi?

Wraz ze zjawiskiem wzrostu stóp procentowych i rosnących rat kredytu w złotówkach pojawia się coraz więcej głosów na rynku kredytów hipotecznych, że banki i kredytobiorcy lada moment mogą zmierzyć się z tym samym problemem co obecnie frankowicze. Zarówno kredytobiorcy - posiadacze kredytów w rodzimej walucie zmagają się obecnie z tym samym problemem co posiadacze kredytów indeksowanych lub denominowanych do CHF.

Rosnące raty kredytów hipotecznych coraz bardziej obciążają domowe budżety, a skala zjawiska jest na tyle duża, że klienci zaczynają domagać się rozwiązań systemowych, a co niektórzy z nich wchodzą nawet na drogę sądową względem banków. Media informują o precedensowym pozwie złożonym w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Chodzi o uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną ze względu na konstrukcję wskaźnika WIBOR.

Projekt ustawy zamrożenie WIBOR według partii politycznych

W dniu 12.03.2022 r. światło dzienne ujrzał projekt ustawy Nowej Lewicy w zakresie zamrożenie stawki WIBOR, a także systemu dopłat do kredytów hipotecznych. Podwyżki stóp procentowych działają jednocześnie zwiększając zyski banków, ale i raty kredytów hipotecznych - co zostało podkreślone na konferencji prasowej.

Projekt ustawy zakłada system dopłat dla kredytobiorców, którzy posiadają kredyt hipoteczny na zakup swojej pierwszej nieruchomości. Wartość dopłat miałaby być uzależniona od wysokości raty i wynieść do 500 zł i obowiązywać przez co najmniej 12 miesięcy. Ponadto projekt przewiduje zamrożenie stawki WIBOR. Jest to rozwiązanie znane na rynku europejskim i stosowane np. na Węgrzech.

Również Platforma Obywatelska zapowiada podobny projekt ustawy mający na celu ochronę kredytobiorców.

Co sądzą ekonomiści o zamrożeniu WIBOR?

Zaprezentowany projekt ustawy o zamrożeniu stawki WIBOR spotkał się z dużą krytyką środowiska ekonomistów polskich. Na łamach portalu rp.pl należącego do dziennika "Rzeczpospolita" opublikowano wyniki odpowiedzi 29 ekonomistów na temat tego pomysłu. Zamrożenie stawki WIBOR zyskało aprobatę tylko 1 ankietowanego, a zdecydowana większość była przeciwko temu rozwiązaniu. Ankietowana grupa ekonomistów uważa, że posiadacze kredytów hipotecznych to gospodarstwa domowe, które stać na spłatę nawet wyższych rat.

Również w opinii Narodowego Banku Polskiego zamrożenie stawki WIBOR miałoby negatywny wpływ na sektor. W ocenie NBP jest to niedopuszczalna ingerencja w stosunki prawne, a cała operacja stanowiłaby utrudnienie w walce z inflacją.

Co zrobić, gdy masz problem ze spłatą kredytu?

Niezależnie od losów proponowanych projektów ustaw i decyzji, jakie podejmie Rada Polityki Pieniężnej kredytobiorca może podjąć kilka samodzielnych działań, aby poradzić sobie z rosnącą ratą kredytu hipotecznego.

Oprócz wspomnianego wcześniej refinansowania kredytu można - jeśli sytuacja jest naprawdę trudna - wnioskować do banku o zawieszenie spłaty raty w całości albo w części. Odbywa się to na wniosek kredytobiorców, ale wiąże się z tym że raty trzeba będzie spłacić w przyszłości. Rzadziej praktykowanym rozwiązaniem w przypadku kredytów hipotecznych jest opcja wakacji kredytowych wpisanych w regulamin kredytu hipotecznego.

Można również negocjować z bankiem warunki spłaty kredytu poprzez obniżenie marży albo wydłużenie okresu kredytowania. Argumentem w rozmowie z bankiem może być wzrost wartości nieruchomości w trakcie trwania spłaty kredytu. W przypadku wydłużenia okresu kredytowania można liczyć nawet na 30 lat okresu kredytowania.

Jedynym z rozwiązań jest również skorzystanie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Dla kredytobiorców w trudnej sytuacji fundusz oferuje dopłatę do 2 tys. w ciągu 3 lat. Więcej o tym temacie piszemy w tym artykule. Aby otrzymać środki z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców trzeba spełnić konkretne kryteria.

Zaktualizowano: 01.09.2022

Dodano: 17.03.2022